ကန္ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ ရုပ္သိမ္းေပးေရး ျမန္မာေမွ်ာ္မွန္း

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ျဖစ္တဲ့ NLDအစိုးရသစ္ကို အာဏာလႊဲေျပာင္းဖို႔အဆင့္ေရာက္ရွိေနၿပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ဘက္က ျမန္မာအေပၚခ်မွတ္ထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရး ပိတ္ဆို႔မႈအားလံုးကိုခြ်င္းခ်က္မရွိရုပ္သိမ္းေပးသင့္ေၾကာင္း ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ Sunnylands မွာက်င္းပေနတဲ့ အေမရိကန္-အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံမွာ တက္ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာအစိုးရကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔၀င္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

ဒုသမၼတ ဦးဥာဏ္ထြန္းဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕အေနနဲ႔ ထိပ္သီးညီလာခံမွာေဆြးေႏြးတင္ျပမယ့္ အဓိကအေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာမွာသူကအခုလိုစေျပာပါတယ္။

ပထမတခုကေတာ့ အရင္တုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံ-အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးကို တာ၀န္ခံၿပီးဆက္ဆံေပးရတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္-အာဆီယံနဲ႔ က်ေနာ္တို႔႔ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိပါတယ္။ ဒုတိယကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြကေနေပၚေပါက္လာတဲ့ အစိုးရအဖဲြ႔သစ္ကို အာဆီယံနဲ႔ အေမရိကန္က ဆက္ၿပီးအကူအညီေပးဖို႔၊ ေနာက္တခါ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက က်န္ေနေသးတဲ့ပိတ္ဆို႔မႈကိစၥေတြကိုလည္း ဆက္ၿပီးအျမန္ဆံုးရုတ္သိမ္းေပးဖို႔ ဒါေတြကိုက်ေနာ္တို႔ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒီလို ျမန္မာအေပၚသီးသန္႔ပိတ္ဆို႔အေရးယူထားတာေတြကို အေမရိကန္ဘက္က ရုပ္သိမ္းေပးဖို႔ ၀န္ႀကီးတို႔ ဘယ္ေလာက္အထိေမွ်ာ္လင့္ထားလဲရွင့္။

က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြစီးပြားဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ အေျခအေနေကာင္းေတြရႏိုင္ဖို႔အတြက္ အတတ္ႏိုင္ဆံုးလုပ္တာေပါ့။ အဲဒီအခါမွာ အခုထက္ထိေတာ့ ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးအထူးအခြင့္အေရးလိုကိစၥမ်ဳိးေတြ၊ အဲဒီမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကခ်မွတ္ထားတာ က်န္ေနေသးတယ္၊ ေနာက္တခုက တခ်ဳိ႕ပိတ္ဆို႔မႈေတြက်ေတာ့ ဆိုင္းငံ့တဲ့သေဘာပဲရွိေသးတယ္။ အၿပီးပိုင္ရုပ္သိမ္းတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံက အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ေနာက္တဆင့္ေရာက္သြားၿပီဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြကို အေကာင္းဆံုးကူညီႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းကေတာ့ ဒီစီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြအားလံုးကို အၾကြင္းမဲ့ရုပ္သိမ္းေပးတဲ့နည္းလမ္းက အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းျဖစ္မွာပါ။

ေမး။ ။ အဲေတာ့ မၾကာခင္ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အစိုးရသစ္ကိုအာဏာလဲႊေျပာင္းတဲ့ကိစၥေတြကလည္းျဖစ္လာေတာ့မွာဆိုေတာ့ အေမရိကန္ဘက္က ၀န္ႀကီးတို႔နဲ႔ေတြ႕ဆံုတဲ့အခါမွာ အာဏာလဲႊေျပာင္းေရးအေပၚ သူတို႔အျမင္၊ သေဘာထားေတြကိုေဆြးေႏြးတာမ်ဳိးရွိပါလားရွင့္။

အခုခ်ိန္ထိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေဆြးေႏြးပဲြမစေသးေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြမတိုင္ခင္မွာေရာ၊ ေရြးေကာက္ပဲြကာလမွာေရာ အေမရိကန္ကထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာခဲ့ၿပီးၿပီဆိုေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းစြာအသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ သူတို႔ဘာသံသယမွာမရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ အေမရိကန္ဘက္က သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို ထိပ္သီးညီလာခံလာဖို႔ဖိတ္ေခၚခဲ့ေပမဲ့ ျပည္တြင္းအေျခအေနေၾကာင့္ ညီလာခံတက္မယ့္အစီအစဥ္ကို ရုတ္တရက္ဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့အေပၚမွာ အမ်ားကစိတ္၀င္စားေနၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာကို ၀န္ႀကီးရွင္းျပလို႔ရမလားရွင့္။

အခုခ်ိန္မွာေတာ့ သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ အင္မတန္မွႏူးညံသိမ္ေမြ႔တဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလအတြက္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျပည္တြင္းမွာႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္ဖို႔ေရာ၊ ေနာက္တခါ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈအေျခအေနေတြေရာ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ သူကိုယ္တိုင္ရွိဖို႔လိုေနတယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီကိုမလာပဲနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာေနတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုလည္း အေမရိကန္ဘက္နားလည္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါတယ္။

ေမး။ ။ အခုလို အေမရိကန္-အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အိမ္ရွင္အျဖစ္လက္ခံက်င္းပတဲ့အေၾကာင္းအရင္းတခုမွာ ျမန္မာဘက္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြေဆာင္ရြက္လာတဲ့အေပၚမွာ သူတို႔ဘက္က ေျဖေလ်ာ့ေပးတဲ့အေနနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာၿပီးမွ ပထမဆံုးအႀကိမ္က်င္းပတာလို႔ေျပာပါတယ္။ ၀န္ႀကီးတို႔ဘက္ကေရာ ဘယ္လိုသေဘာထားရွိပါလဲရွင့္။

ပထမဆံုးကေတာ့ သမၼတအိုဘားမားတာ၀န္ယူၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ သူရဲ႕အာရွဆိုင္ရာမူ၀ါဒအေျပာင္းအလဲအေနနဲ႔ ၂၀၀၉ခုနွစ္ကစၿပီး ႏွစ္ဘက္အာဆီယံ၊ အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ေဆြးေႏြးပဲြေတြစခဲ့တာေပါ့။ ဒီထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြမ်ဳိးကေတာ့ ၂၀၁၃ကေနစၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔လုပ္ခဲ့တာ။ အခုအႀကိမ္နဲ႔ဆို ေလးႀကိမ္ေျမာက္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပဲြပါ။ ဒါေပမဲ့ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အေမရိကန္ေျမေပၚမွာက်င္းပတဲ့ အစည္းအေ၀းျဖစ္တယ္။ ၿပီးရင္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀းနဲ႔မဆိုင္ပဲနဲ႔ သီးျခားက်င္းပတဲ့အစည္းအေ၀းလည္းျဖစ္တယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာက ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာမွာ တခုတည္းေသာအာဆီယံ အသိုင္းအ၀ိုင္းအျဖစ္တည္ေဆာက္ၿပီးခ်ိန္မွာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးတာျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီေဆြးေႏြးပဲြက အင္မတန္မွအေရးႀကီးတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈတခုလို႔ က်ေနာ္တို႔ကျမင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒီထိပ္သီးညီလာခံဟာ အာဆီယံေဒသတြင္း ကုန္သြယ္ေရးအပါအ၀င္ အျခားကိစၥရပ္ေတြမွာ တရုတ္ထက္သာေအာင္ လက္ဦးမႈရယူလိုတဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္က ရည္ရြယျ္ပဳလုပ္တယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြရွိပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ၀န္ႀကီးဘယ္လိုျမင္ပါလဲရွင့္။

အာဆီယံႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ေဒသတြင္းဒီထက္ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔ေအာင္ အေရွ႕အာရွ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ေရာ၊ တရုတ္ေရာ ပါ၀င္ဖို႔လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႕ကယံုၾကည္တာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အာရွမွာထဲထဲ၀င္၀င္ပါ၀င္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳဆိုတယ္။ တခုေတာ့ရွိတာေပါ့။ အာဆီယံနဲ႔အေမရိကန္ဆက္ဆံမႈက တျခားႏိုင္ငံတခုကိုထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးကေတာ့ အာဆီယံအဖဲြ႔က လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူး။

ေမး။ ။ ဒီေန႔ေန႕လည္က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ သံအမတ္ႀကီး Susan Rice ကေျပာသြားပါတယ္။ အာဆီယံေဒသတြင္း လူ႕အခြင့္အေရးတိုးတက္လာေအာင္ အေမရိကန္ဘက္က အေလးေပးေဆာင္ရြက္သြားမယ္ဆိုၿပီး သတင္းေထာက္ေတြကိုေျပာသြားေတာ့ တဖက္မွာလည္း လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြကို ေ၀ဖန္မႈေတြရွိေနတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေနတာ၊ တိုးတက္လာမႈမရွိဘူးဆိုၿပီး ေ၀ဖန္ေနတဲ့အေပၚ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲရွင့္။

က်ေနာ္တို႔စၿပီးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ခုနွစ္က အေျခအေနနဲ႔ႏွဳိင္းယွဥ္ရင္ၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းရာမွာ၊ ေနာက္ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို အေကာင္အထည္ေဖၚရာမွာေရာ အမ်ားႀကီးတိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတာကိုေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပႆနာဆိုတာကေတာ့ ဘယ္ေနရမွာမဆို ေျဖရွင္းဖို႔ ျပႆနာကေတာ့ရွိေနတာေပါ့ဗ်ာ။

Credit To >>> VOA News