ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ ဘဂၤါလီမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္အား မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္အျဖစ္ သိမ္းပိုက္မႈေၾကာင့္ဟု ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားက ထင္ျမင္ၿပီး ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား၏ လူမ်ဳိးႀကီး စိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ဟု ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ားက ထင္ျမင္ကာ ႏွစ္ဖက္စလံုးက အစိုးရအား အျပစ္တင္ခဲ့

    

၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ရခိုင္ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္အတြင္းမွ ေဒသခံ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား အား ေတြ႕ရစဥ္

 

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလမ်ားအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ၈ လၾကာ အခ်ိန္ယူ ခဲ့ေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္၏ အၿပီးသတ္ အစီရင္ခံစာကို ဧၿပီ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ အစီရင္ခံစာတြင္ စာမ်က္ႏွာ ၁၈၃ မ်က္ႏွာ ပါ၀င္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းရွိ လူ႕အဖြဲ႕ အစည္း ႏွစ္ခုတို႔အၾကား တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို ပ်က္ျပားေစသည့္ အေျခအေနမ်ား၊ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေစသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား၊ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား၊ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား၊ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အေခၚအေ၀ၚ ျပႆနာ၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ဘဂၤါလီမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ေရးအတြက္ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား စသည့္အခန္းမ်ား ပါ၀င္ၿပီး ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ ဘဂၤါလီမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္အား မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္အျဖစ္ သိမ္းပိုက္မႈေၾကာင့္ဟု ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားက ထင္ျမင္ၾကၿပီး ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား၏ လူမ်ဳိးႀကီး စိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ဟု ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ားက ထင္ျမင္ၾကကာ ႏွစ္ဘက္စလံုးက အစိုးရအား အျပစ္တင္ခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား အခန္းတြင္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသမ်ားမွ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၁၂၀၀ ဦးအား ေမးျမန္းရာတြင္ ၈၄.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဘဂၤါလီမ်ား၏ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သိမ္းပိုက္ရန္ ႀကိဳးစား မႈေၾကာင့္ဟု ေျဖဆိုေၾကာင္း၊ ေျဖဆိုသူမ်ား၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ ဘဂၤါလီမ်ား၏ ႀကိဳတင္ႀကံစည္မႈေၾကာင့္ဟု ထင္ျမင္ၾကေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီမ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ရွိ ဘာသာေရး ျပင္းထန္သည့္ သူမ်ားထံမွ အႀကံဉာဏ္ႏွင့္ ေငြေၾကးအေထာက္ပံ့မ်ား ရယူ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္အား မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း ေျဖဆိုၾကသည္ ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ရခိုင္လူမ်ဳိး အမ်ားစုက ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားလာျခင္းသည္ အစိုးရမွ တုိင္းရင္းသားမ်ားအား အကာအကြယ္ မေပးႏုိင္ျခင္း၊ အက်င့္ပ်က္ ၀န္ထမ္းမ်ားက ဘဂၤါလီမ်ား၏ လာဘ္ေငြမ်ား ရယူ၍ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအား ကာကြယ္ေပးျခင္း၊ ေဒသအာဏာပိုင္မ်ားက ဥပေဒႏွင့္ မညီသည့္ လုပ္ရပ္မ်ား ကို ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား၊ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း ျပည္ေထာင္စုၾကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက မိမိတို႔ပါတီ မဲရရွိေရးအတြက္ ဘဂၤါလီ အမ်ားအျပားကို ယာယီမွတ္ပံုတင္ အျဖဴကတ္မ်ား ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡမ်ား ပိုမိုရႈပ္ေထြးခဲ့ၿပီး ဆိုးရြားစြာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ လာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ အေရးပါေသာ ေရလမ္းေၾကာင္းမ်ားတြင္ ဘဂၤါလီရြာမ်ား ႀကီးစိုးေနၾကၿပီး တစ္ဖက္ႏုိင္ငံမွ ဘဂၤါလီမ်ားသည္ တရားမ၀င္ အလြယ္တကူ ၀င္ေရာက္လာႏုိင္ၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားအခ်က္ အခ်ာက်သည့္ ၿမိဳ႕မ်ားကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၾကံစည္ေနသည္ဟု ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားက ယံုၾကည္ေနၾကသည္။ အစိုးရအေနျဖင့္ ထိုသို႔ႏုိင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိသည့္ အေျခအေနကို မည္သို႔မွ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားက မြတ္ဆလင္မ်ား၏ ႀကီးစိုးရန္ လုပ္ေဆာင္မႈကို တတ္ႏိုင္သမွ် ရပ္ဆိုင္းေအာင္ ႀကိဳးစားသည့္ အေနျဖင့္ ဘဂၤါလီမ်ားကို အင္အားျဖင့္ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပထားသည္။

ေကာ္မရွင္၏ ဘဂၤါလီ ၈၀၀ ဦးအား ေမးျမန္းခ်က္တြင္မူ ရခိုင္မ်ား၏ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အတူတကြ ေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ လူမ်ဳိးစုငယ္မ်ားကို လက္မခံသည့္ လူမ်ဳိးႀကီး စိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးႀကီးစိတ္ရွိေသာ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားက ေက်ာက္နီေမာ္ရြာ မုဒိမ္းမႈကို အသံုးခ်၍ ဘဂၤါလီမ်ားအား ဒုကၡေရာက္ေအာင္ လုပ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာထား ရွိၾကသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ေျဖဆိုသူမ်ား၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ ဘဂၤါလီမ်ား၏ ႀကိဳတင္ႀကံစည္မႈေၾကာင့္ဟု ထင္ျမင္ၾကေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီမ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ရွိ ဘာသာေရး ျပင္းထန္သည့္ သူမ်ားထံမွ အႀကံဉာဏ္ႏွင့္ ေငြေၾကး အေထာက္ပံ့မ်ား ရယူ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္အား မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း . . . . .

သုိ႔ေသာ္ ဘဂၤါလီအမ်ားစု ေနထုိင္ရာ ေနရာမ်ားတြင္မူ ေက်ာက္နီေမာ္ ျဖစ္စဥ္ကို မသိၾကဘဲ ေတာင္ကုတ္တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ၁၀ ဦး အသတ္ခံရသည့္ အေၾကာင္းကိုသာ သိထားၾကျခင္းကို ေထာက္႐ႈ၍ ဘဂၤါလီမ်ားဘက္မွ ျဖစ္စဥ္မ်ားအား အျပည့္အစံု ခ်ျပအသိေပးျခင္းမ်ဳိး မျပဳခဲ့ဘဲ ေဇာင္းေပးလိုေသာ သတင္းမ်ားကိုသာေရြးခ်ယ္ေကာက္ႏႈတ္ခဲ့ျခင္းမ်ဳိး ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု   ေကာ္မရွင္က ခန္႔မွန္းခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

ထိုသုိ႔ ရခိုုင္ႏွင့္ ဘဂၤါလီတို႔၏ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားသည္ တိက်သည္ဟုေျပာရန္ ခက္ေသာ္လည္း လံုး၀မွားသည္ဟုေျပာ၍ မရေၾကာင္း ဘဂၤါလီမ်ားအေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အား သိမ္းပိုက္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟုဆိုရန္ ခိုင္မာေသာသက္ေသ မရွိေသာ္လည္း ၎တို႔၏ ႐ုိဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေရးႏွင့္ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ရရွိရန္ ေတာင္းဆိုမႈ ျပဳေနျခင္း၊ ေရွးကာလမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း နယ္ေျမကို အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ သီးသန္႔နယ္ေျမအျဖစ္ ေတာင္းဆိုမႈ ျပဳခဲ့ျခင္းမ်ားက ၎တို႔၌ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား လက္ခံႏုိင္သည့္ အေနအထားထက္ ပို၍ ႏုိင္ငံေရးအရ လႊမ္းမိုးလိုမႈႏွင့္ နယ္ေျမထိန္းခ်ဳပ္လိုမႈ စိတ္ဓာတ္မ်ား ကိန္းေအာင္းလွ်က္ ရွိေနသည္ဟု သံုးသပ္ရသည့္ အေနအထားကို ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ ရခိုင္လူမ်ဳိးအခ်ိဳ႕ အဆိုအရ အခ်ဳိ႕ဘဂၤါလီ ေဒသခံမ်ားသည္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံတြင္ RSO (The Rohingya Solidarity Organization) မ်ားမွ ဖြင့္လွစ္ေသာ စစ္ေရး၊ ႏုိင္ငံေရး သင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ သေဘာထား ေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အခ်ဳိ႕ထံမွ သိရသည္မွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဗလီအခ်ဳိ႕သည္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားမွ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ ဂိုဏ္းမ်ားႏွင့္ မ်ားစြာ နီးစပ္မႈ ရွိေနၿပီး ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ အေတြးအျမင္မ်ားကို သင္ၾကားေမြးထုတ္ေပးျခင္း၊ သင္ၾကားေလ့က်င့္ေပးထားေသာ နယ္လွည့္တရားေဟာ ဆရာမ်ားစြာကို ရခိုင္ေဒသ အပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္ အရပ္ရပ္သို႔ အသုတ္လိုက္ ေစလႊတ္ျခင္းမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာတြင္ ႏွစ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား သည္ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ား၏ အဓိကအေၾကာင္းအရင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။

ထို႔ျပင္ ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာက ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ဘဂၤါလီမ်ားအေပၚ နာက်ည္းမုန္းတီးမႈႏွင့္ မယံုၾကည္မႈမ်ားသည္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရခိုင္ႏွင့္ ဘဂၤါလီမ်ားကို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳပါက ရခိုင္တို႔အေနျဖင့္ မိမိတို႔ တတ္ႏိုင္သည္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္သြားရန္ႏွင့္ ဘဂၤါလီမ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း၌ ၾကီးစိုးမႈ မရွိႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ ဆံုးျဖတ္ထားၾကပံု ရွိပါသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ေကာ္မရွင္၏ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ား အခန္းအဆံုးသတ္တြင္ ယေန႔အခ်ိန္သည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ရင္ထဲ၌ ဘဂၤါလီမ်ားကို နာက်ည္းမုန္းတီးစိတ္ အျပင္းထန္ဆံုး၊ အထြဋ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ အခ်ိန္ဟု သတ္မွတ္ႏိုင္သည္၊ တစ္ဖက္တြင္လည္း ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အင္အားနည္းပါးၿပီး ဘဂၤါလီအင္အား သာလြန္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားမွာ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔စိတ္၊ သိမ္ငယ္စိတ္မ်ား ႀကီးမားေနၿပီး အစိုးရ၏ လံုၿခံဳေရး အကာအကြယ္ အေစာင့္အေရွာက္ကို အားကိုးတႀကီး ေတာင္းခံေနၾကေၾကာင္း၊ ဘဂၤါလီမ်ားဘက္တြင္လည္း ရခိုင္မုန္းတီးေရး အယူ၀ါဒမ်ားသည္ ဘဂၤါလီမ်ားအား ျဖစ္ေပၚလာေစသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ အၾကမ္းနည္းျဖင့္ တုန္႔ျပန္ရန္ အၿမဲအဆင္သင့္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အစီရင္ခံစာတြင္ ဘဂၤါလီဟူေသာ အမည္ကိုသာ သံုးစြဲထားၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရား၀င္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမႈအရ ယင္းအမည္သာ ပါရွိျခင္းေၾကာင့္ သံုးစြဲျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားက ရွင္းလင္းခဲ့ၿပီး ယင္းအေပၚ ရွင္းလင္းပြဲ တက္ေရာက္လာသူ အမ်ဳိးသား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပါတီမွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူက ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ၿပီး ဘဂၤါလီဆိုသည္မွာ ၎တို႔ကို အလဲထိုးခ်င္သူမ်ား၏ သံုးစြဲမႈသာျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ယင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ ဦးကိုကိုႀကီးက "ရခိုင္ျပည္နယ္က အစၥလာမ္အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ကမန္လူမ်ဳိးေတြက သူတို႔သမိုင္းကို သူတို႔ေဖာ္ျပတာ ႏွစ္ေလးရာလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါကိုေတာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က လက္ခံထားၿပီးသားပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တင္ မဟုတ္ဘူး။ တျခားတုိင္းရင္းသားေတြကပါ လက္ခံထားၿပီးသားပဲ" ဟု ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။

 ဦးကိုကိုႀကီးကပင္ "ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ဒီလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ခုက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သီးျခားစီေနခဲ့ၾကတာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖို႔ဆိုတာ ခ်က္ခ်င္းထလုပ္လို႔ မရဘူး။ အတူတကြ ေနႏိုင္ေရးဆိုတာကို ေက်ာင္းေတြမွာကစၿပီး လုပ္သြားရမယ္" ဟု ဆက္လက္ေျပာသည္။

ရခိုင္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္၏ အနာဂတ္ အမ်ဳိးသား လုံျခံဳေရးအတြက္ က႑အလိုက္ အၾကံျပဳခ်က္ အခ်ဳိ႕

လူဦးေရ တိုးပြားႏႈန္းကိစၥ

ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား အေနျဖင့္ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ရန္ ေၾကာက္ရြံ႕ေသာ ကိစၥတစ္ခုမွာ ဘဂၤါလီမ်ား၏ လူဦးေရ တိုးပြားႏႈန္း အဆမတန္ ျမင့္မားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔အေပၚ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာျဖင့္ အတင္းအက်ပ္ သားဆက္ျခားေရး အစီအစဥ္မ်ား မလုပ္သင့္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာ အျမင္တြင္ ဘဂၤါလီမ်ားအေပၚ မတရား ျပဳလုပ္သည္ဟု ျမင္ႏိုင္သည့္ အျပင္ဘဂၤါလီ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားမွ ယင္းကိစၥကို အသံုးခ်၍ ျပည္နယ္အတြင္း မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားကို ဖန္တီးလာႏိုင္ပါသည္။

ႏိုင္ငံသား ျပဳေရးကိစၥ

အစိုးရသည္ ဘဂၤါလီမ်ား၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏိုင္မႈ၊ မျဖစ္ႏိုင္မႈကို တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ားအရ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ၊ တိက်စြာ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူမ်ား ကိစၥကို ႏိုင္ငံတြင္း က်င့္သံုးေနေသာ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရန္သာမက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ဆက္လက္ အေရးယူရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရရွိသူမ်ား၊ အသိအမွတ္ ျပဳျခင္းမ်ားကို အခမ္းအနားျဖင့္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုပြဲ က်င္းပေပးသင့္ပါသည္။

လူမႈေရး သဟဇာတ ျဖစ္ေစေရးကိစၥ

ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ရထားသူ၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ေနထိုင္လိုသူတို႔သည္ ဤႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒ၊ စည္းကမ္းတို႔ကို လုိက္နာ၍ မိမိေနထိုင္သည့္ ေဒသႏွင့္ သဟဇာတ ျဖစ္ေစရန္ ေဒသ၏ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကားတို႔ကို အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ ထားေစၿပီး စိစစ္ၿပီးမွသာ ဧည့္ႏိုင္ငံသား သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ခြင့္ျပဳသင့္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထုိင္သူအားလံုး ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္အညီ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို သိရွိလိုက္နာ ၾကရမည္ျဖစ္ၿပီး ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း တစ္ဖက္မွ ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ပါသည္။

ဘာသာေရး

လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ဘာသာေရး ေက်ာင္းမ်ားတြင္ သေဘာထား ျပင္းထန္သည့္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ေနရာတြင္ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားရွိ သေဘာထားေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ အစၥလာမ္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေသခ်ာေလ့က်င့္ေပးကာ ၎တို႔ကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ အစၥလာမ္ဘာသာေရး ေက်ာင္းမ်ားအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။ သေဘာထား ျပင္းထန္သည့္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဦးစီးေသာ ဘာသာေရး ေက်ာင္းမ်ားကို အစိုးရမွ စိစစ္ၾကပ္မတ္သင့္ၿပီး သင့္ေတာ္သည့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႕တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းကာ သင္ၾကားသင့္သည့္ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္းမ်ားကို ေရးဆြဲေစၿပီး ယင္းအတိုင္းသာ သင္ၾကားပို႔ခ် ေစသင့္သည္။

လံုျခံဳေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ပဋိပကၡမ်ား အခ်ိန္မေရြး ျဖစ္ပြားႏိုင္သည့္ အေျခအေနတြင္ ရွိေနေသးရာ အစိုးရ အေနျဖင့္ ပဋိပကၡမ်ားကို အခ်ိန္မီ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း သိရွိႏိုင္ရန္ႏွင့္ ျပင္ဆင္ထားႏိုင္ရန္ လိုအပ္သည့္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရး စနစ္တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနတြင္ လံုျခံဳေရး တပ္အင္အားမ်ား မ်ားျပားစြာ ႐ုတ္တရက္ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းမ်ဳိး မျပဳလုပ္သင့္ပါ။ လံုျခံဳေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမႇင့္တင္ထားရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ အၾကမ္းဖက္၊ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၏ အႏၲရာယ္မွ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ေထာက္လွမ္း သိရွိႏိုင္ရန္ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ ေထာက္လွမ္းေရးမ်ား ပါ၀င္သည့္ Special Team တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းတာ၀န္ေပးအပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ရခုိင္ႏွင့္ ဘဂၤါလီ လူမ်ဳိးမ်ားကို သီးျခားစီခြဲထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႏွစ္ခုကို အျမဲတမ္း ခြဲထားရန္မွာမူ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ တစ္ဦးေပၚတစ္ဦး ထားရွိလာခဲ့ေသာ အမ်က္ေဒါသ မ်ား ေလ်ာ့သြားသည္အထိ ခြဲထားသင့္ပါသည္။ ယင္းကာလအတြင္း ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္သူမ်ားကို တရား ဥပေဒႏွင့္ အညီ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရပါမည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္သည္ လူဦးေရ တုိးတက္ႏႈန္း အလြန္အမင္း ျမင့္မားေနၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ကုန္းေရနယ္နိမိတ္မ်ား ထိစပ္ေနသည့္အျပင္ အိႏၵိယ သမုဒၵရာသို႔ တိုက္႐ိုက္ေပါက္ေရာက္သည့္ ရွည္လ်ားလွေသာ ပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္းကို ပိုင္ဆိုင္ထား သည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံသာမက ေဒသလံုျခံဳေရး၊ စီးပြားေရး တို႔အတြက္ အလြန္အခ်က္အျခာ က်ေနပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာ့ပင္လယ္ျပင္ကို စိုးမိုးထားႏုိင္ေရးအတြက္ တပ္မေတာ္ ေရတပ္အင္အားကို မျဖစ္မေန တုိးခ်ဲ႕ထားရပါမည္။ ထိုနည္းတူစြာ ကမ္းေျခေစာင့္ ရဲကိုလည္း ဖြဲ႕စည္းခ်ထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ယင္းလံုျခံဳေရး လက္နက္ကိုင္ တပ္ေပါင္းစုကို ထိပ္ဆံုးမွ တပ္မွဴးႀကီးတစ္ဦးက ေပါင္းစပ္ညႇိႏိႈင္း ကြပ္ကဲေစ ရပါမည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ႏိုင္ငံ၏ ဘက္စံုလံုျခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာ စီမံခ်က္မ်ားကို ေရးဆြဲခ်မွတ္ ထားရွိရပါမည္။ (holistic approach) ႏွင့္ (preventive approach) ရပ္ခံခ်က္ (Paradigm) ျဖင့္ စီမံေဆာင္ရြက္ ထားသင့္ပါသည္။
    

တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး

ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ အေနျဖင့္ မည္သည့္ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္း၊ လူပုဂၢိဳလ္ကိုမဆို ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း ျဖစ္ပြားေနေသာ လူမ်ဳိးေရး ျပႆနာမ်ားအေပၚ မိမိတို႔ အဖြဲ႕အစည္း အက်ဳိးအျမတ္အတြက္ အသံုးျပဳျခင္းကို ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္း၍ ထိေရာက္စြာ တားျမစ္သြားသင့္ပါသည္။

Ref: Eleven Media Group