ဆံပင္က ေဗာက္ အေၾကာင္းႏွင့္ ေဗာက္ႏွိမ္ နင္းေသာ သဘာ၀ ပစၥည္းမ်ား

ပခံုးေပၚက (သို႔မဟုတ္) ဆံပင္ ေတြၾကားက အ၀ါေရာင္ အဖတ္ေတြ၊ ပါးပါး လႊာလႊာ အျဖဴ ဖတ္ေတြဟာ ေဗာက္ရဲ႕ သက္ေသ ပါ။ တကယ္ေတာ့ ေဗာက္ဆုိတာ သင့္ဦးေရ ျပားေပၚက အေရ ျပားဆဲလ္ေတြ ေသဆံုးၿပီး ကြာက် လာတာပါ။ ေဗာက္ ရွိၿပီ ဆိုရင္ ဦးေရျပားမွာ အကြက္ ေသးေသး ေလးေတြေ ပၚလာၿပီး ယားယံ ေနပါတယ္။ ဦးေရျပား နီရဲတာ၊ က်ိန္းစပ္တာ ေတြ လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ယားလို႔ ကုတ္မိတဲ့ အခါ အျဖဴ ဖတ္ေတြ ကြာက် လာပါတယ္။ အမည္းေရာင္ အက်ႌ၀တ္မိ တဲ့ေန႔ မ်ဳိးဆို ပိုလို႔သိ သာပါ လိမ့္တယ္။ ေဗာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမးမ်ား တဲ့ေမးခြန္း ေတြကို ေလ့လာ ၾကည့္ရ ေအာင္။

၁။ ဘာ့ေၾကာင့္ ေဗာက္ေတြ ျဖစ္လာသလဲ

ဘယ္အ ရာက ေဗာက္ျဖစ္ ေပၚေစသ လဲဆုိတာ ဘယ္သူမွ အပ္ခ် မတ္ခ် မေျပာ ႏုိင္ပါဘူး။ အေရျပား ေပၚမွာ စြဲကပ္ ႏုိင္တဲ့ မႈိေၾကာင့္ ေဗာက္ျဖစ္ရ တယ္လုိ႔ေတာ့ ယူဆ ရပါတယ္။ ဆံပင္ ထြက္လာတဲ့ ေမြးညင္း ေပါက္ေတြနဲ႔ ဦးေရျပားက အဆီအိတ္ ေတြက sebum လို႔ေခၚတဲ့ “လူ”ဆီကို ထုတ္ေပး ပါတယ္။ အဲဒီ“လူ”ဆီက မႈိေတြ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ ေပါက္ပြား ႏုိင္တဲ့ ေနရာ ေကာင္းျဖစ္လာ ပါတယ္။ ေပါက္ပြား လာတဲ့ မႈိပမာဏ မ်ားျပား လြန္းလာ တဲ့အခါ ေဗာက္ေတြ ျဖစ္လာ ေတာ့တာေပါ့။ ျပန္ၿပီး ဆက္စပ္ ၾကည့္ရ ရင္ အဆီ ထြက္တာမ်ား လြန္းတာကလည္း ေဗာက္ျဖစ္ ေစတဲ့ အေၾကာင္း တစ္ခုပါပဲ။ ေရေသာက္နည္း ျခင္းနဲ႔ ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ေလထုေၾကာင့္ ဦးေရ ျပားကို ေျခာက္တာၿပီး အဖတ္ေတြ ကြာက်တဲ့ အခါမွာလည္း ေဗာက္နဲ႔ ဆင္တူ ပါတယ္။

၂။ သံုးေနတဲ့ ေခါင္းလိမ္း ဆီေၾကာင့္ ေဗာက္ျဖစ္ ႏုိင္သလား

ေဗာက္ရွိ ေနျခင္း ေၾကာင့္ဒီ လူရဲ႕ဆံပင္ဟာ မသန္႔ရွင္းဘူး လို႔ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ တစ္ခါ တေလ တခ်ဳိ႕ေသာ ေခါင္းလိမ္းဆီ ဆံပင္ပံုသြင္း ပစၥည္းေတြႏွင့္ ဆံပင္ဆုိး ေဆးေတြ ေၾကာင့္လည္း ဦးေရျပားေပၚမွာ ေဗာက္နဲ႔ တူတဲ့အျဖဴ ဖတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚရပါ တယ္။ နဂိုကတည္းက ေဗာက္ရွိတဲ့ သူဆို ရင္ေတာ့ ဆံပင္ကို ၿပီးစလြယ္ေလွ်ာ္ လိုက္မိတဲ့ ေန႔မ်ဳိးမွာ ဦးေရျပား ေပၚက ဆဲလ္ေတြ ပိုၿပီးမ်ားလာတဲ့ အတြက္ ေဗာက္ေတြ ပိုပြား လာသလို ျဖစ္ေန ပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လို႔ သံုးေနတဲ့ ဆံပင္ပံု သြင္းပစၥည္းက ေဗာက္ကို ပိုဆုိးေစ တယ္လုိ႔ ထင္ရင္ ခဏရပ္ ထားၿပီး တျခား တံဆိပ္အ သစ္တစ္မ်ဳိးကို စမ္းၾကည့္ပါ။

၃။ ေဗာက္ဆုိတာ ဆံပင္မွာပဲ ရွိတာလား

ဦးေရျပားနဲ႔ ဆံပင္ေတြ ၾကားထဲမွာ တင္မဟုတ္ဘဲ နဖူး၊ မ်က္ခံုး၊ မ်က္ ေတာင္ေမြးနဲ႔ နားရြက္ထဲ မွာလည္း ေဗာက္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ တယ္။ ကုန္ကုန္ ေျပာရရင္ ခႏၶာ ကိုယ္ေပၚက အေမြး အမွ်င္ရွိတဲ့ ေနရာ မွန္သမွ်မွာ အေရျပား ကြာသလို ျဖစ္ေနတဲ့ အျဖဴဖတ္ ေလးေတြဟာ ေဗာက္ျဖစ္ ေနႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီ ေဗာက္ကိုေတာ့ အေရျပား ေရာင္ရမ္းနာ (Seborrheic dermatitis) အေပ်ာ့ စားလို႔ ေခၚပါတယ္။

၄။ ဘယ္လို အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ေဗာက္ပုိ ျဖစ္တတ္လဲ

ေသြ႕ေျခာက္တဲ့ ရာသီဥတု မ်ဳိးမွာ ေဗာက္ထတာ ပိုဆုိး တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေအးျမၿပီး ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ေဆာင္း ဥတုမွာ ေဗာက္ေတြ ပိုမ်ားေန တာပါ။ စိတ္ဖိစီး ေနျခင္းနဲ႔ ေမာပန္းႏြမ္း လ်ေနတဲ့ အခါမ်ဳိး မွာလည္း ေဗာက္ပို ျဖစ္ပါတယ္။

၅။ ဘယ္လို လူေတြမွာ ေဗာက္ပို ျဖစ္ႏုိင္ သလဲ။

အတက္ ေရာဂါ (epilepsy) အထူးသျဖင့္ အသက္ႀကီး သူေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေျခတုန္၊ လက္တုန္နဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ရ ခက္၊ ပစၥည္း ေတြကိုင္ရင္ မၿမဲ၊ ႂကြက္သားေတြ တင္းေတာင့္ ေနတဲ့ အာ႐ုံေၾကာ ေရာဂါ တစ္မ်ဳိး ျဖစ္တဲ့ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ (Parkinson's disease) နဲ႔ HIV ေ၀ဒနာ ရွင္ေတြ စတဲ့ ေရာဂါ အေဆာက္ အအံု ႀကီးႀကီး မားမား ရွိသူေတြဟာ ေဗာက္ ပုိျဖစ္ႏုိင္ ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ရွင္းရွင္း လင္းလင္း မသိေပမယ့္ ေလျဖတ္ဖူးသူ၊ ႏွလံုးေသြး ေၾကာပိတ္ဖူး သူနဲ႔ ဦးေခါင္းကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရဖူးသူ ေတြဟာလည္း ေဗာက္ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ ပိုမ်ား ပါတယ္။

၆။ ေဗာက္ ကုနည္း

ဆိုင္ေတြမွာ လြယ္လင့္ တကူ၀ယ္လို ႔ရတဲ့ ေဗာက္ေပ်ာက္ေခါင္း ေလွ်ာ္ရည္ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေခါင္း ေလွ်ာ္ရည္ေတြမွာ ေဗာက္ႏုိင္တဲ့ ဓာတု ပစၥည္းေတြ ထည့္သြင္း ထားပါတယ္။ အသံုးမ်ား တဲ့ပစၥည္း ေတြကေတာ့-

Ketoconazole - ေဗာက္ျဖစ္ ေစတဲ့ မႈိကို သတ္ပစ္ ပါတယ္။

Salicylic acid - ဆဲလ္ေသေတြ ကြာက်တာကို တားဆီး ေပးပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဦးေရျပား ကိုေျခာက္ ေစပါတယ္။

Selenium Sulfide - ဆဲလ္ေသ ေတြမ်ား မလာေအာင္ ထိန္းထား ေပးၿပီး မႈိကုိ လည္းသတ္ေပး ပါတယ္။

Tar - ဆဲလ္ေသ ေတြကို မ်ားမ လာေအာင္ ထိန္းထားေပး ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆံပင္ဆုိး ထားတဲ့သူ ေတြနဲ႔ အညိဳေရာင္ ဆံေက သာ ပိုင္ရွင္ေတြကို အေရာင္ေျပာင္း သြားေစ ႏုိင္ပါတယ္။

Zinc Pyrithione - ေဗာက္ျဖစ္ ေစတဲ့မႈိကုိ သတ္ပစ္ ပါတယ္။

ေဗာက္ေပ်ာက္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ ၀ယ္မယ္ ဆိုိရင္ ဘူးေပၚမွာပါတဲ့ ပါ၀င္ ပစၥည္းေတြ ကိုဖတ္ၾကည့္ၿပီး ဘယ္ အမ်ဳိး အစားကို ထည့္သြင္း ထားလဲဆုိတာ ရွာၾကည့္ပါ။ သင္နဲ႔ အကုိက္ညီဆံုး ျဖစ္မယ္ ထင္တာကို ေရြးခ်ယ္ပါ။

ေဗာက္ေပ်ာက္ ေခါင္းေလွ်ာ္ ရည္သံုးရင္ သင္သံုး ေနက် ႐ိုး႐ုိး ေခါင္းေလွ်ာ္ ရည္နဲ႔ ေလွ်ာ္ပံု ေလွ်ာ္နည္း မတူဘဲ ကြဲျပား တာမို႔ ဘူးေပၚက သံုးနည္း အၫႊန္းကို ေသခ်ာ လိုက္နာပါ။ ေခါင္းေလွ်ာ ္ရည္ကို ဦးေရျပား တစ္ျပင္လံုး ႏွံ႔ေအာင္ လက္ေခ်ာင္း ထိပ္ေတြ ကိုသံုးၿပီး ပြတ္သပ္ ႏွိပ္နယ္ပါ။ ၿပီးရင္ ခ်က္ခ်င္း ေရမေဆးပစ္ဘဲ (၅) မိနစ္ထား ၿပီးမွ (သို႔) ဘူးေပၚမွာ ၫႊန္းတဲ့ အတုိင္း ထားၿပီးမွ ေရေျပာင္ ေအာင္ေဆး ခ်ပါ။ တကယ္လို႔ သင္သံုး ေနက် ေခါင္းေလွ်ာ္ ရည္နဲ႔ အနံ႔ကိုပဲ ႏွစ္သက္ တယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ေခါင္းေလွ်ာ ္ရည္နဲ႔  ေနာက္ တစ္ေခါက္ ထပ္ေလွ်ာ္ လုိ႔ရပါ တယ္။ ေဗာက္ေတြ သက္သာ သြားတဲ့ အခါ က်ရင္ေတာ့ ေဗာက္ေပ်ာက္ ေခါင္းေလွ်ာ ္ရည္ကုိ တစ္ပတ္မွာ တစ္ႀကိမ္ေလာက္ပဲ သံုးေပး ရင္ရ ပါတယ္။

၇။ ေဗာက္ႏွိမ္ နင္းေသာ သဘာ၀ ပစၥည္းမ်ား

ေလ့လာမႈ တခ်ဳိ႕မွာ သဘာ၀ ကေပးတဲ့ ပစၥည္းေတြ ကလည္း ေဗာက္ကို ႏွိမ္နင္း ႏုိ္င္တယ္လို႔ ၫႊန္းဆုိ ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူတုိင္း အတြက္ေတာ့ မထိ ေရာက္ပါဘူး။ ေဗာက္သက္ သာေစတဲ့ သဘာ၀ ပစၥည္းေတြ ကေတာ့ -

ရွားေစာင္း လက္ပတ္

ရွားေစာင္း လက္ပတ္က ထြက္တဲ့ အရည္ကို ဦးေရျပား ေပၚမွာသုတ္လိမ္း ေပးရင္ ဦးေရျပား ဆဲလ္ေတြ ကြာက် တာနဲ႔ ယားယံ တာ သက္သာ ပါတယ္။

လက္ဖက္ စိမ္းပါ ၀င္တဲ့ ေခါင္း ေလွ်ာ္ရည္

လက္ဖက္စိမ္း ပါ၀င္တဲ့ ေခါင္းေလွ်ာ ္ရည္ဆိုရင္ ဘူးေပၚမွာ ၅% Tea Tree Oil လို႔ ေရးထားၿပီး ေဗာက္ျဖစ္ပြား မႈကို ေလ်ာ့နည္း ေစကာ ယားယံမႈကို သက္သာ ေစပါတယ္။

စပါးလင္

စပါးလင္ကို ေထာင္းၿပီး ရလာတဲ့ အရည္က ေဗာက္ျဖစ္ ေစတဲ့ မႈိကုိ ေသေစ ပါတယ္။ Blender နဲ႔ ႀကိတ္ရင္ လည္းရ ပါ တယ္။ အဲဒီလို မေထာင္း ခ်င္ရင္ ေခါင္းေလွ်ာ္ ရည္ဘူး ေပၚမွာ ၂% Lemon grass လို႔ ေရးထား တာ ေရြး၀ယ္ပါ။

ေနေရာင္ ျခည္ကို ခံယူ ေပးပါ

ေႏြးေထြးတဲ့ ေနေရာင္ျခည္ ေအာက္မွာ ေနေပး တဲ့အခါ ေဗာက္နဲ႔ အေရျပား ေရာင္ရမ္းနာ (Seborrheic dermatitis) ျဖစ္ေစတဲ့ မႈိကို ေသေစ ပါတယ္။ သတိျပဳရ မွာကေတာ့ ေနေရာင္ျခည္မွာ ေနစဥ္ အနည္းဆံုး SPE 30 ပါတဲ့ ေနေရာင္ကာ လိမ္းေဆးကို လိမ္းထား ေပးဖို႔ပါ။

၈။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ သင့္သလဲ

ေဗာက္ေပ်ာက္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကို လေပါင္း မ်ားစြာ သံုးေန တာေတာင္ ေဗာက္က မေပ်ာက္ဘဲ ေတာင့္ခံေနတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္ ျပသင့္တဲ့ အခ်ိန္ ေရာက္ေန ပါၿပီ။ ထို႔နည္းတူ ဦးေရျပား နီရဲျခင္း၊ ေရာင္ရမ္းျခင္း ေတြ ျဖစ္လာမယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ တျခားေနရာ ေတြမွာပါ နီရဲ ေရာင္ရမ္းၿပီး အေရျပား ကြာမယ္ဆု ိရင္လည္း ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ သင့္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဆရာ၀န္က ပိုၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ေဗာက္ေပ်ာက္ေခါင္း ေလွ်ာ္ရည္ အမ်ဳိး အစား (သို႔) မႈိသတ္ေဆး (သို႔) ဦးေရျပားနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ ေပၚမွာ လိမ္းဖို႔ စတီး႐ြိဳက္လိမ္း ေဆးေတြကို ေရြးခ်ယ္ ေပးပါ လိမ့္မယ္။

၉။ ကေလး ေတြမွာ ေဗာက္ျဖစ္ သလား

ကေလးေတြ မွာေတာ့ ပုခက္နာ လို႔ဆု ိရမယ့္ seborrheic dermatitis ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ ဦးေရ ျပားေပၚမွာ အညိဳေရာင္ (သို႔) အ၀ါေရာင္ အကြက္ေလး ေတြျဖစ္လာၿပီး ယားပါတယ္။ ကေလး မ်က္ခြံ ေလးေတြ ႏွာေခါင္းနဲ ႔ေပါင္ၿခံ ေတြမွာ လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါ တယ္။ ဒီပုခက္နာက ကေလး အသက္ ရွစ္လ ကေန တစ္ႏွစ္ ေလာက္ေရာက္ရင္ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြား ပါတယ္။ ဆီသန္႔သန္႔ေလး (ဟင္းသီးဟင္း ရြက္္ဆီဆို ပိုေကာင္း ပါတယ္) ကို ကေလးရဲ႕ ဦးေရ ျပားေပၚမွာ လိမ္းေပးၿပီး (၁၀) မိနစ္ ေလာက္ထား ေပးပါ။ ေနာက္ ကေလးေခါင္း ေလွ်ာ္ရည္ေလးနဲ႔ ေျပာင္ေအာင္ ျပန္ေဆး လိုက္ပါ။ အခ်ိန္ေတြ ၾကာလာ တဲ့အထိ မေပ်ာက္ဘဲဆက္ရွိ ေနမယ္ဆို ရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသ တုိင္ပင္ေပး ပါ။

၁၀။ ေဗာက္က လူကို အႏၲရာယ္ေပး ႏုိင္လား

ေဗာက္ေတြ ရွိေနတာ ရွက္စရာ၊ စိတ္႐ႈပ္စရာ ေကာင္းေပမယ့္ အႏၲရာယ္ ဘာမွ မရွိပါဘူး။ အေရွ႕မွာ ေျပာခဲ့ သလိုပဲ ေဗာက္ရွိေန တာဟာ သင့္ကို ညစ္ပတ္တဲ့ လူလို႔ အထင္မခံ ရေစပါဘူး။ ေဗာက္က ကူးစက္ တတ္တဲ့ ေရာဂါလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ သူမ်ားဆီ ကလည္း သင္မကူး ႏုိင္သလို သင့္ဆီက ေဗာက္လည္း တျခား လူကို မကူး ႏုိင္ပါဘူး။ ေဗာက္ထ တာေၾကာင့္လည္း ဆံပင္မကၽြတ္ ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကုတ္လြန္း အားႀကီး ရင္ေတာ့ ခဏတျဖဳတ္ ဆံပင္ကၽြတ္ ႏုိင္ပါတယ္။

သဘာ၀ရဲ့ အားအင္