ေနျပည္ေတာ္သို႔ WEF ခရီးလမ္း

(ဘုန္းေဝၫြန္႔လူ)

မၾကာေသးခင္က ေနျပည္ေတာ္ အရပ္တြင္ ဝွဲခ်ီး က်င္းပသြားေသာ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ေဆြးေႏြးပြဲ World Economic Forum (WEF) သို႔ တက္ေရာက္ရန္ မိတ္ေဆြႀကီး တစ္ဦး၏ ကားႀကဳံျဖင့္ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ ျပည္ပခရီးမွ ျပန္ေရာက္စ ျဖစ္သလို မ်က္လုံး ထိခုိက္ေသာေၾကာင့္ ဆရာဝန္က အနားယူခိုင္း ထားေသာ္လည္း တစ္သက္ တစ္ခါေလာက္ ႀကဳံရမည့္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ဆိုေတာ့ မျဖစ္မေန သြားခဲ့သည္။

ေနျပည္ေတာ္-ရန္ကုန္ အျမန္လမ္းႀကီးက နာမည္ သတင္းႀကီး သည့္အတြက္ လူတိုင္းက စိတ္ပူၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ထိုအပူ အနည္းႏွင့္အမ်ား ႐ိုက္ခတ္ေသာေၾကာင့္ထင့္ ေမာင္းသည့္ ကားဆရာကို ‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ အလ်င္မလိုဘူး’ ဟု ေျပာထားၾကသည္။ ဒီေတာ့ သူကလည္း သတိႏွင့္ ေမာင္းသည္။ ကမာၻအႏွံ႔ ျဖန္႔ၾကက္ထားေသာ လုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခု၏ အာရွေဒသ အႀကီးအကဲ ႏုိင္ငံျခားသား အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ႏွစ္ေယာက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကားေပၚတြင္ပါသည္။ သူတုိ႔ကလည္း ေနျပည္ေတာ္ ခရီးကို အစိမ္းသက္သက္၊ ျမန္မာျပည္ကို အစိမ္းသက္သက္ေတြ ဆိုေတာ့ ေမးခ်င္၊ ျမန္းခ်င္၊ သိခ်င္တာေတြလည္း မ်ားလွ၊ ကိုယ္ေတြကလည္း သူတို႔၏ ႏုိင္ငံတကာ အေတြ႕အႀကဳံ၊ ဗဟုသုတ၊ ဉာဏ္ပညာေတြကို သိခ်င္လိုခ်င္သူေတြ ဆိုေတာ့ စကားဝိုင္းက အျပန္အလွန္ အသိအျမင္ ဖလွယ္ၾကရင္း ၿမိဳင္ဆိုင္လွသည္။

သူတို႔က ျမင္ကြင္းရွင္းရွင္း Open Space ေတြကို ႀကိဳက္သည့္ သူေတြပီပီ ေနျပည္ေတာ္ လမ္းေပၚတက္ၿပီး မၾကာခင္မွာပင္ လူေျခသူေျခ အုိးအိမ္ မျမင္ရသည့္ အေျခအေနကို အေတာ္သေဘာက်သည္။ ‘လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ရင္ ေသခ်ာေပါက္ ႀကီးပြားမယ့္ႏုိင္ငံ’၊ ‘ေျမလြတ္ေျမ႐ိုင္းေတြ ေပါလိုက္တဲ့ႏုိင္ငံ’။ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို လာတက္သည့္ စီးပြားေရး နယ္ပယ္မွ ဝါရင့္မ်ားပီပီ အလိုလို ျမန္မာ့စီးပြားေရး အကြက္အကြင္းမ်ားကို အကဲ ခတ္လ်က္သားလည္း ျဖစ္ေနပုံရသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေျမယာ သယံဇာတ ႂကြယ္ဝပုံ တို႔ကို သေဘာက်ရင္း သူတို႔ ေလသံထဲတြင္ ‘အသုံးမခ်ႏုိင္ေလျခင္း’ ဟု မခ်င့္မရဲ ျဖစ္သံလည္း သတိထား နားေထာင္လွ်င္ ၾကားရသည္။ လယ္ယာ စိုက္ပ်ဳိးေရးႏုိင္ငံ အမည္ခံထားၿပီး ေက်းလက္ေန လူထုက ႏုိင္ငံ၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံ ရွိေသာ္လည္း လယ္ယာက႑သည္ ႐ုန္းထဆဲ အေနအထားသာ ရွိသည္။ လူလည္းေပါ၊ ေျမလည္းေပါ၊ ေရလည္းေပါ၊ လယ္ယာ လုပ္ကိုင္ရန္ ေရခံေျမခံေကာင္းမ်ား ႂကြယ္ဝေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ႏုိင္ငံအျဖစ္သို႔ပင္ မေရာက္ေသး။ လယ္ယာကို အေျခခံၿပီး စက္မႈႏုိင္ငံအဆင့္ တက္လွမ္းေရး ပိုၿပီး အလွမ္းေဝးေနေသးသည္။ တစ္ဖက္တြင္ ျပည္တြင္း ေစ်းကြက္ေရာ ျပည္ပ ေစ်းကြက္ပါ ရွိေနသည့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးကို ျပည္တြင္း ျပည္ပ အရင္းအႏွီးမ်ား၊ နည္းပညာမ်ား ထည့္သြင္း ေထာင္မတ္လိုက္ႏုိင္လွ်င္ အစိမ္းေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္ႏုိင္မည္။

ႏုိင္ငံျခားသား ႏွစ္ဦးက သေဘာမေနာလည္း ေကာင္းပုံရသလို အေတြ႕အႀကဳံလည္း ႂကြယ္သည္။ စကားစရ လြယ္သူမ်ား ျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ သူေမး ကိုယ္ေျဖ၊ ကိုယ္ေမးသူေျဖ ျဖင့္ စကားလည္း ေဖာင္ရင္း ကားဆရာ အိပ္ငိုက္ႏိုင္ေျခ ရွိမရွိကိုလည္း တေစ့တေစာင္း အကဲခတ္ရင္းျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္ ေရာက္ခါနီးမွ သိရသည္က ကားဆရာသည္လည္း ေနျပည္ေတာ္သို႔ တစ္ႀကိမ္မွ် မေရာက္စဖူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကလည္း ေအးေအးေဆးေဆး ေမာင္းပါဟု မွာထား၊ သူကလည္း သတိျဖင့္ ေမာင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ႏွင့္ တူသည္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ညေနေစာင္းခါမွ ေရာက္သည္။

ေနျပည္ေတာ္ မေရာက္ဖူးေသာ ကားဆရာႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ ေရာက္ခဲလွသည့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပရာ အရပ္ကို ေရာ္ရမ္း မွန္းဆ ရွာေဖြၾကသည္။ ဆိုင္းဘုတ္မ်ား ေနာက္သို႔လည္းေကာင္း၊ ရဲကားမ်ား ရဲသားမ်ား ရပ္ေနရာ၊ စု႐ုံးရာအတိုင္း လိုက္ျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ေခ်ာေခ်ာေမာေမာျဖင့္ Myamar International Convention Center သို႔ေရာက္သည္။ ခမ္းနား ႀကီးက်ယ္လွသည့္ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္ အေဆာက္အအုံႀကီးပင္။ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ စီမံခန္႔ခြဲေရးကို ျမန္မာႏုိင္ငံ သက္ဆိုင္ရာႏွင့္တြဲကာ World Economic Forum က အဓိက တာဝန္ယူ ထားပုံရသည္။

WEF ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပျခင္းသည္ ၂၀၁၄ တြင္ အာဆီယံ အစည္းအေဝးႀကီးမ်ားကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပမည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ ပြဲမဝင္ခင္ အျပင္ကက်င္းပ သင္ယူခြင့္ ရျခင္းပင္။ က်င္းပရမည့္ အာဆီယံ အစည္းအေဝမ်ားက ေထာင္ဂဏန္း ရွိသည့္အတြက္ စီမံခန္႔ခြဲေရး၊ ႀကိဳဆို ဧည့္ခံေရး၊ လုံၿခဳံေရးစေသာ ျမားေျမာင္လွသည့္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ ဦးေႏွာက္ ေျခာက္စရာမ်ားက အာဆီယံ ဥကၠ႒သစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနသည္။ မၾကာမီ က်င္းပေတာ့မည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားၿပိဳင္ပြဲ တြင္လည္း အေတြ႕အႀကဳံမ်ား တနင့္တပိုး ရဦးမည္။

စီးပြားရွာရန္ ေလာက္ေလာက္လားလား က်န္ေသးသည့္ ေနာက္ဆုံးဌာနဟု ေထာမနာ ျပဳခံရသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို World Economic Forum WEF က ေနာက္တစ္ဆင့္ စင္တင္ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ WEF က်င္းပျခင္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အနီးကပ္ မေလ့လာခ်င္ ေလ့လာခ်င္ေအာင္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး အသိုင္းအဝိုင္းကို တြန္းအား ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေလ့လာရင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို တြန္းေနသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုပါ ေလ့လာခြင့္ ရေအာင္လည္း ဖန္တီးေပးထားသည္။ အဓိက ေဆြးေႏြးသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အရာရွိႀကီးမ်ား၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားကို မပါမေနရ ထည့္သြင္းထားသည့္ အတြက္ ထိုသူမ်ားကို ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား အထူး အာ႐ုံစိုက္ အကဲခတ္ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ထိုထိပ္တန္း ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ေတြးပုံႀကံပုံ ဗဟုသုတတို႔ကို သေဘာေပါက္လွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မည္သုိ႔ လႈပ္ရွားရမည္ကို သိၿပီ။

ေဆြးေႏြးပြဲႀကီးကို စီမံခန္႔ခြဲေနသည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ၏ ႏွလုံးသားဆိုရမည့္ ေနရာကား ေအာက္ထပ္ရွိ ႐ုံးခန္းမႀကီး တစ္ခု။ WEF အဖြဲ႕သားမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဝန္ႀကီးဌာန အခ်ဳိ႕ ပူးေပါင္း ႐ုံးထိုင္ၾကသည္။ မူလက ျမန္မာအဖြဲ႕က တစ္ခန္း၊ WEF က တစ္ခန္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ညႇိႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ရသည္မွာ လြယ္ကူေစရန္ တစ္ေနရာတည္း ထိုင္လုိက္ၾကျခင္းဟု သိရသည္။ ေကာင္းေလစြ၊ ေကာင္းေလစြ။ ႀကိဳးနီစနစ္ကို ေဘးဖယ္ထားလိုက္ႏုိင္ျခင္းဟု ေျပာရမည္။ ဌာနဆိုင္ရာ အရာရွိႀကီးမ်ားမွာ ရက္ေပါင္း မ်ားစြာ ဆက္တိုက္အလုပ္ လုပ္ထားရေသာေၾကာင့္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ ေနသည့္တိုင္ ႏုိင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးေသာ အလုပ္ကို ေဆာင္ရြက္ေနရသည့္အတြက္ ပီတိ ျဖစ္ေနၾကသည္။ မိမိႏွင့္ မဆိုင္လွေသာ ေဘးပန္း အလုပ္မ်ားႏွင့္သာ အခ်ိန္မကုန္ေတာ့ဘဲ အဓိက အလုပ္ကို အဓိက လုပ္ေနရျခင္းေလာက္ ခ်မ္းသာျခင္းသည္ ရွိပါ့မလား။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပျခင္း ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာကလည္း ကမာၻတြင္ ေရပန္းစားေနသည့္အတြက္ World Economic Forum on East Asia သည္ World Economic Forum on Myanmar သို႔မဟုတ္ Myanmar Economic Forum သဖြယ္လည္း ျဖစ္ေနသည္။ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာ ေဆြးေႏြး ေဆြးေႏြး ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္းက တစ္ေထာင့္ တစ္ေနရာမွ ပါလာရသည္။ ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္း က႑အလိုက္ ေဆြးေႏြးပြဲငယ္မ်ားကိုမူ ထည့္ေျပာရန္ပင္ မလုိ။ သဲႀကီးမဲႀကီး စိတ္ဝင္တစား ေဆြးေႏြးၾကသည္၊ ေမးျမန္းၾကသည္၊ ေတြးေတာၾကသည္။ အခ်ဳိ႕က ေတြးေတြးဆဆ၊ အခ်ဳိ႕က စိတ္အားထက္ ထက္သန္သန္။ ေျပာခ်င္သူက ေဖာင္ေလာက္ေအာင္ ေျပာသလို နားေထာင္သမားက လည္း ခပ္မ်ားမ်ား၊ ဘက္မွ်သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ တက္ေရာက္လာသူ ႏုိင္ငံျခားသားေရာ ျမန္မာေရာ အားလုံးလိုလို၏ တူညီေသာ သေဘာထားမွာ ျမန္မာ့ အလားအလာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အားတက္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

မုန္႔၊ အခ်ဳိရည္၊ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီတို႔ ခ်ထားေပးၿပီး ႀကိဳက္သေလာက္ ယူစားခြင့္ ေပးထားေသာ ေကာ္ဖီဆိုင္ေလးမ်ားတြင္ ထိုင္ေနလွ်င္ အေနာက္တိုင္းဝတ္စုံ၊ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဝတ္စုံတို႔ျဖင့္ ပ်ားပန္းခပ္ သြားလာေနသူမ်ားကို ျမင္ၾကရသည္။ အေရးတၾကီးဟန္ျဖင့္ သုတ္ေျခ တင္ေနသူမ်ား ရွိသလို စိတ္ေအးလက္ေအး ေလွ်ာက္ေနသူမ်ားလည္း ပါသည္။ ကင္မရာႀကီး ႏွစ္လုံးကို တစ္ဖက္တစ္ခ်က္တြင္လြယ္၊ သုံးေခ်ာင္းေထာက္ကို ထမ္းၿပီး သုတ္ေျခတင္ေနသူ မီဒီယာ သမားမ်ား၊ အေႁခြအရံမပါ ျမန္မာဝန္ႀကီးမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား၊ သုံးေယာက္တစ္တြဲ ေလးေယာက္တစ္တြဲ စကားေကာင္းေန၊ မိတ္ဖြဲ႕ေနသူမ်ား၊ အင္တာဗ်ဴးေနသူမ်ား၊ ဘယ္အခန္းသြား နားေထာင္ရမလဲ စဥ္းစားေနသူမ်ားတို႔ႏွင့္ WEF ခန္းမမ်ား အျပင္ရွိ စႀကႍလမ္း မ်ားသည္လည္း သူ႔နည္းသူ႔ဟန္ႏွင့္ သူအလုပ္မ်ားသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ညေနခင္းမ်ားတြင္ ျပဳလုပ္သည့္ ညစာစားပြဲ၊ ဧည့္ခံပြဲတို႔သည္လည္း အဓိက ေဆြးေႏြးပြဲႀကီး ကဲ့သုိ႔ပင္ အေရးႀကီးသည္။ စိတ္ေအးလက္ေအး စားရင္းေသာက္ရင္း မိတ္ဖြဲ႕ၾကသည္၊ သတင္းပလင္း ဖလွယ္ၾကသည္၊ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အကဲခတ္ၾကသည္။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး အေအး၊ အရက္၊ အခ်ိဳအခ်ဥ္ စားစရာမ်ား စားၾကေသာက္ၾကသည့္ ပြဲမ်ားဆိုလွ်င္ပုိၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွိေသာေၾကာင့္ တက္လိုသူတို႔ မနည္းလွ။ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ တစ္ေနကုန္ ပင္ပန္းထား၊ ခရီးပန္း ထားေသာေၾကာင့္ ဟိုတယ္သို႔သာ ျပန္အိပ္ၾကသည္။ မနက္ခင္းတြင္လည္း ကုမၸဏီ ခပ္ႀကီးႀကီးတို႔က နံနက္စာကို ဧည့္ခံ ေကြၽးေမြးသည့္ အစီအစဥ္တို႔ ရွိျပန္သည္။ အခ်ဳိ႕ နံနက္စာဆိုလွ်င္ ေဆြးေႏြးပြဲပါ ပါေသးသည္။ ဝန္ႀကီး၊ ကမာၻေက်ာ္ ပညာရွင္၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးစသည့္ ထိပ္တန္း ပုဂၢိဳလ္ ေလးငါးေယာက္ကို စင္ေပၚတင္ၿပီး ေဆြးေႏြးေစကာ ပရိသတ္က နံနက္စာ စားရင္း ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးႏုိင္သည့္ အစီအစဥ္မ်ဳိး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သုတလည္းရ၊ ဝမ္းလည္းဝ။

ရည္မွန္းခ်က္ ၿပီးေျမာက္ၿပီ ျဖစ္သည့္အတြက္ ရန္ကုန္သို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ ျပန္လည္ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ ျပန္ပါလာသည့္ ႏုိင္ငံျခားသား မိတ္ေဆြကို ‘ေမွ်ာ္မွန္းသည့္ အတိုင္း ျဖစ္ေျမာက္ရဲ႕လား’ ဟုေမးသည့္ အခါ သူက ‘ေမွ်ာ္မွန္းသည္ထက္ပင္ ပိုပါတယ္’ ဟုေျဖသည္။ အားနာလို႔ ေျဖျခင္း ဟုတ္ပုံမရဘဲ တကယ္လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ။ ရင္းႏွီးသြားၿပီ ျဖစ္သည့္အတိုင္း အျပန္လမ္းတြင္ စကားဝိုင္းက ပိုၿမိဳင္သည္။ စီးပြားေရး၊ ႀကီးပြားေရး၊ တိုင္းေရးျပည္ေရး၊ ႏုိင္ငံတကာအေရးတုိ႔ သာမက သားေရးသမီးေရး၊ ဘဝဒႆနတို႔ပါ ပါလာသည္။ စကားဝိုင္းက ေလးနက္လိုက္၊ ေပါ့ပါးလိုက္၊ ေႏွးလိုက္ ျမန္လိုက္။ တစ္ေမွးေမွးလိုက္ၾက၊ ျပန္ႏိုးလာၿပီး ေရာက္တတ္ရာရာ ေျပာလိုက္ၾကႏွင့္ ရန္ကုန္သို႔ ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္ခဲ့သည္။