အေရွ႕အလယ္ပုိင္း အရည္ေပ်ာ္မႈႏွင့္ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ အႏၲရာယ္

 ယေန႔ေခတ္၏ ပထ၀ီ၀င္ႏုိင္ငံေရးအႏၲရာယ္မ်ားတြင္ အာဖရိက အေနာက္ေျမာက္ မာဂရက္ေဒသ မွ အာဖဂန္နစၥဂန္ - ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္အထိ ရွည္လ်ားေသာစက္၀ုိင္းျခမ္းတြင္ ျဖစ္ေနေသာ မတည္ၿငိမ္မႈထက္ ႀကီးက်ယ္ေသာ အရာမရိွေပ။ အာရပ္ေႏြဦး တျဖည္းျဖည္းေ၀းကြာလာျခင္းႏွင့္အတူ ယင္းစက္၀ုိင္းျခမ္းတစ္ေလွ်ာက္ မတည္ၿငိမ္မႈမွာ ပိုမုိနက္႐ိႈင္းလာခဲ့သည္။ လစ္ဗ်ားမွာ က်႐ႈံးႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္လာခဲ့သည္။ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံက အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆီ ျပန္ေရာက္သြားသည္။ တူနီးရွားအၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ တစ္ေန႔တျခားစီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးမတည္မၿငိမ္ျဖစ္လာသည္။


ေျမာက္အာဖရိကမွ မတည္ၿငိမ္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ယခုအခါ ဆာဟာရတစ္ပုိင္းအာဖရိက ေဒသသို႔ပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာသည္။ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္စီးမႈဒဏ္အမ်ားဆံုးခံစားေနရေသာ ဆာဟယ္ေဒသတြင္လည္း ဂ်ီဟတ္၀ါဒလက္သီးဆုပ္အတြင္း ေရာက္ရိွေနသည္။ ဂ်ီဟတ္၀ါဒမွာ အာဖရိကဦးခ်ိဳဘက္သုိ႔ပါ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည္။ လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံမွာကဲ့သုိ႔ပင္ အီရတ္၊ ဆီး ရီးယား၊ ယီမင္ႏွင့္ ဆုိမာလီယာ ႏုိင္ငံတုိ႔တြင္လည္း ျပည္တြင္းစစ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေနၿပီး တစ္ေန႔တျခား က်႐ႈံးႏိုင္ငံမ်ား (Failed States) ျဖစ္လာေနပံုေပၚသည္။
အေမရိကန္ႏွင့္ ၎၏ မဟာမိတ္မ်ားက လစ္ဗ်ား၊ အီရတ္၊ အီဂ်စ္၊ ဆီးရီးယားႏွင့္ အျခားေနရာမ်ားတြင္ အစိုးရေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ၏ ကူညီမီးထိုးမႈႏွင့္အတူ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေဒသမတည္ၿငိမ္မႈမ်ားမွာ ယခင္က လံုၿခံဳမႈရိွေသာ ႏုိင္ငံမ်ားကုိပါ ၿခိမ္းေျခာက္ ေနသည္။ ဆီးရီးယားႏွင့္ အီရတ္မွ ဒုကၡသည္မ်ားက တစ္ရိွန္ထုိး၀င္ေရာက္မႈက ေဂ်ာ္ဒန္ႏွင့္ လက္ဘႏြန္ ယခုအခါတူရကီႏုိင္ငံကုိပါ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။
ထိုအေတာအတြင္း အစၥေရး ႏွင့္ ပါလက္စတုိင္းၾကား ပဋိပကၡ မေျဖရွင္းရေသးမီမွာပင္ ဂါဇာမွဟားမားစ္အဖဲြ႕ႏွင့္ လက္ဘႏြန္မွ ဟစ္ဘုိလာအဖဲြ႕တုိ႔သည္ အစၥေရးႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ တုိက္ခုိက္မႈအတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအျဖစ္ရိွေန သည္။
ဤကဲ့သုိ႔ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ေဒသပတ္၀န္းက်င္မွာပင္ ဆြန္နီ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏွင့္ ရွီးဟုိက္ အီရန္တို႔ၾကား ေဒသတြင္း ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈအတြက္ ကုိယ္စား႐ုန္းကန္မႈမ်ားမွာ အီရတ္၊ ဆီးရီးယား၊ ယီမင္၊ ဘာရိန္းႏွင့္ လက္ဘႏြန္ တို႔တြင္ ျပင္းထန္စြာ အသံုးေတာ္ခံ ေနသည္။ မၾကာမီက အီရန္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ ရရိွခဲ့ေသာ ႏ်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္မွာ ႏ်ဴျပန္႔ပြားမႈ အႏၲရာယ္ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေကာင္း ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အီရန္အေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ တားဆီးမႈမ်ား ဖယ္ရွားေပးလိုက္ ျခင္းမွေန၍ အီရန္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားအတြက္ ၎တို႔၏ ရွီးဟုိက္ လက္ကိုင္တုတ္အဖဲြ႕မ်ားအားဘ႑ာေရးအေထာက္အပံ့ ေပး အပ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ဘက္သုိ႔ ဆက္သြားပါက (တာလီဘန္အာဏာျပန္ရလာႏုိင္ေသာ) အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ (ျပည္တြင္းအစၥလာမ္မစ္မ်ားက လံုၿခံဳေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္ေနေသာ) ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံတုိ႔မွာ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းက်႐ႈံး ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ေသာ အႏၲ ရာယ္ရိွသည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ထူးျခားစြာပင္ယင္းေဒသတြင္ မီးဟုန္းဟုန္း ေတာက္ေလာင္မႈ စတင္ေနေသာ္လည္း ေရနံေစ်းႏႈန္းမ်ား ထိုးက် ေနသည္။ အတိတ္ကာလတြင္မူ ယင္းေဒသ ပထ၀ီ၀င္ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈမွေန၍ ကမ႓ာလံုးဆုိင္ရာစီးပြားက်ကပ္သံုးႀကိမ္တုိင္ျဖစ္ ေပၚခဲ့သည္။ ၁၉၇၃ အစၥေရးႏွင့္ အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ား စစ္ပြဲအၿပီးတြင္ ေရနံေစ်းႏႈန္း သံုးဆခုန္တက္၍  အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းျမင့္မားမႈႏွင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ျမင့္မားေသာ မတည္ၿငိမ္မႈျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၉ အီရန္ေတာ္လွန္ေရးေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း အလားတူမတည္ၿငိမ္ မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ အီရတ္က ကူ၀ိတ္ကုိ က်ဴးေက်ာ္မႈအၿပီးတြင္လည္း ေရနံေစ်း ႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္ကာ ၁၉၉၀- ၁၉၉၁ အေမရိကန္ႏွင့္ ကမၻာလံုး ဆုိင္ရာ စီးပြားက်ကပ္ျဖစ္ေစခဲ့ သည္။
ယခုတစ္ႀကိမ္တြင္ အေရွ႕ အလယ္ပုိင္းမတည္ၿငိမ္မႈမွာ ပိုမို၍ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာ္လည္း ေရနံေစ်းႏႈန္းအေပၚ အေၾကာက္တရား ပရီမီယံေၾကးရိွလာပံုမရေပ။ ယင္း ႏွင့္ ဆန္႔က်င္စြာ ေရနံေစ်းႏႈန္းမ်ား ထိုးက်ခဲ့သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
အေရးႀကီးဆံုး အေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုမွာ အတိတ္ကာလႏွင့္မတူ ယခုတစ္ႀကိမ္အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမတည္ၿငိမ္မႈမွာ ေရနံထုတ္ လုပ္မႈ က်ဆင္းမသြားျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုအခါအုိင္အက္စ္အဖြဲ႕က ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ အီရတ္ ေဒသအခ်ိဳ႕မွာပင္ ေရနံထုတ္လုပ္ မႈ ဆက္ရိွေနသည္။ ေရနံမ်ား ခုိးထုတ္၍ ႏုိင္ငံျခားေစ်းကြက္မ်ား တြင္ ေမွာင္ခိုေရာင္းခ်ၾကသည္။ အီရန္၏ ေရနံတင္ပုိ႔မႈမ်ား ပိတ္ ပင္ထားမႈမ်ား တစ္ဆင့္ခ်င္းဖယ္ ရွားသြားမည္ျဖစ္ရာ ထုတ္လုပ္မႈ၊ ႏုိင္ငံျခားတင္ပို႔မႈ တုိးျမႇင့္ေရး ႏိုင္ငံ ျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပိုမ်ားလာမည္ ျဖစ္သည္။
အမွန္တကယ္ေတာ့ ကမၻာ ေပၚတြင္ ေရနံမ်ား ပိုလွ်ံေနသည္။ အေမရိကန္တြင္ ကုန္းတြင္း ေက်ာက္လႊာေရနံထုတ္လုပ္မႈ ေတာ္လွန္ေရး၊ ကေနဒါ၏ ေရနံသဲ မ်ားႏွင့္ မကၠဆီကုိႏုိင္ငံတြင္ ကုန္း တြင္းႏွင့္ ကမ္းလြန္ေရနံထုတ္လုပ္ မႈ အလားအလာမ်ားက ေျမာက္ အေမရိကတုိက္အတြက္ အေရွ႕ အလယ္ပုိင္းေရနံအေပၚ မွီခိုမႈ နည္းလာခဲ့သည္။ ထုိ႔အျပင္ ေတာင္အာဖရိကတုိက္တြင္လည္း ကိုလံ ဘီယာမွ အာဂ်င္တီးနားႏုိင္ငံအထိ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အရန္စြမ္းအင္ မ်ား ပုိင္ဆုိင္ထားသည္။ အာဖရိ ကအေရွ႕ပုိင္းကင္ညာမွ မုိဇမ္ဘစ္ အထိ အလားတူအရန္စြမ္းအင္ မ်ားရိွေနသည္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံသည္ စြမ္းအင္ အမွီအခိုကင္းမႈရရိွေတာ့မည္ျဖစ္ရာ အေမရိကန္ႏွင့္ မဟာမိတ္မ်ားက အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသ တြင္ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါမႈနည္းလာသည္ဟု ယူဆလာႏိုင္ ေသာ အႏၲရာယ္ရွိသည္။ ယင္းယူဆခ်က္မွာ စိတ္ကူးယဥ္ျခင္းျဖစ္သည္။ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေန ေသာ အ ေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသမွာ ကမၻာႀကီးအား ဘက္ေပါင္းစံု မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေစႏုိင္ပါသည္။
ပထမအခ်က္အေနျဖင့္ ယင္းပဋိပကၡအခ်ဳိ႕သည္ ၁၉၇၃၊ ၁၉၇၉ ႏွင့္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားကကဲ့သုိ႔ အမွန္တကယ္ေရနံတင္ပုိ႔မႈျပတ္ ေတာက္မႈမ်ားဆီ ဦးမတည္ေသး ျခင္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယအခ်က္အ ေနျဖင့္ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ဒုကၡသည္ျဖစ္သြားေစေသာ ျပည္ တြင္းစစ္မ်ားသည္ ဥေရာပတုိက္ ကုိ စီးပြားေရးအရ၊ ႏုိင္ငံေရးအရ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေစၿပီး ထိုမွတစ္ ဆင့္ ကမၻာ့စီးပြားေရးကုိ ျပင္းထန္ စြာ ႐ုိက္ခတ္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းအျပင္ ဒုကၡသည္သန္းေပါင္း မ်ားစြာကုိ လက္ခံထားရၿပီး ဖိစီးမႈ အမ်ားအျပားရွိေနၿပီျဖစ္ေသာ လက္ဘႏြန္၊ ေဂ်ာ္ဒန္ႏွင့္ တူရကီ ကဲ့သို႔ ေရွ႕တန္းႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြား ေရးႏွင့္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းမ်ားအ တြက္ အႏၲရာယ္ပိုမိုႀကီးမားလာ သည္။
တတိယအခ်က္အေနျဖင့္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ အာရပ္ လူငယ္မ်ားအတြက္ အခ်ိန္ပုိမုိၾကာျမင့္စြာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့၍ ဆင္းရဲ ဒုကၡမ်ားေၾကာင့္ ဂ်ီဟတ္မ်ိဳးဆက္ သစ္ကို ထြက္ေပၚလာေစပါလိမ့္မည္။ ဂ်ီဟတ္မ်ားကလည္း ၎တို႔၏ စိတ္ဆင္းရဲမႈအတြက္ အ ေနာက္တုိင္းကုိ အျပစ္တင္ၾကၿပီး အခ်ဳိ႕ကလည္း ဥေရာပႏွင့္ အေမ ရိကန္သုိ႔ ၀င္ေရာက္၍ အၾကမ္း ဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား မလဲြမေသြ လုပ္ေဆာင္ၾကပါလိမ့္မည္။
ယင္းအတြက္ အေနာက္ တုိင္းအေနျဖင့္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ပါလွ်င္ သို႔မဟုတ္ ပါကလည္း အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ သံတ မန္ေရးကုိ အားကိုးျခင္း(သုိ႔) အလုပ္အကုိင္ႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဖန္တီးေရး ဘ႑ာေရးရင္းျမစ္မ်ားကို အားကုိးျခင္းထက္ စစ္ေရးနည္းလမ္းကို သာ အားကုိးအားထားျပဳခဲ့ပါက ယင္းေဒသမွ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ပုိ ၍သာ ဆုိးရြားလာပါလိမ့္မည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ေရြးခ်ယ္မႈမွာ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ ယင္းႏွင့္အတူ ကမၻာ့စီးပြားေရးကုိ ေနာင္လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ေျခာက္လွန္႔ေနပါလိမ့္မည္။

Credit To >>> 7Day News