စကၤာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကြယ္လြန္မႈ ႏုိင္ငံတကာတုံ႔ျပန္

ေခတ္သစ္စကၤာပူႏုိင္ငံကုိတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ စကၤာပူ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း Lee Kuan Yew ကြယ္လြန္သြားတဲ့အတြက္ ကမၻာအရပ္ရပ္က ဝမ္းနည္းေၾကကြဲေၾကာင္း ေျပာဆုိမႈေတြ တဖြဲဖြဲေရာက္လာေနပါတယ္။ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြက သူ႔ကုိ ဘယ္လုိ အမွတ္ရေအာက္ေမ့ၾကသလဲ ဆုိတာကုိေတာ့
အိမ္နီးခ်င္း အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံကေန ဗီြအုိေအသတင္းေထာက္ Kate Bamb က သတင္းေပးပုိ႔ထားတာကုိ ကုိေဇာ္ဝင္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕ယြင္းေနတဲ့ အသက္ ၉၁ ႏွစ္အရြယ္ မစၥတာလီကြမ္ယုဟာ စကၤာပူ အေထြေထြေဆး႐ုံႀကီးမွာ တနလၤာေန႔ မနက္အေစာပုိင္းက ကြယ္လြန္သြားခဲ့တာပါ။

ေခတ္သစ္ စကၤာပူႏုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သူ မစၥတာလီကြမ္ယုဟာ ေျခာက္ကပ္ကပ္ အဂၤလိပ္ ကုိလုိနီကၽြန္းေလးကေန စကၤာပူႏုိင္ငံကို ေခတ္မီတုိးတက္တဲ့ ကမၻာ့ဘ႑ာေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ အခ်က္အခ်ာေနရာတခုျဖစ္ေအာင္ ဦးေဆာင္ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္မႈဆုိတာထက္ ထိေရာက္တဲ့ အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရား၊ စီးပြားလုပ္ငန္းရွင္ေတြအႀကိဳက္ ေပၚလစီေတြ ခ်မွတ္ျပဌာန္းတာနဲ႔ စည္းကမ္း ေသဝပ္မႈေတြကုိ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ခဲ့သူတဦး ျဖစ္ေပမယ့္လည္း သူ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ထြက္လာတဲ့ ရလဒ္ေတြေၾကာင့္ မစၥတာ လီကြမ္ယုကုိ အမ်ားက ၾကည္ညဳိ ေလးစားၾကပါတယ္။

မစၥတာ လီကြမ္ယုဟာ စစ္မွန္တဲ့ သမုိင္းမွာ အထင္ကရအက်ဆုံး တကယ့္ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama က တနလၤာေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္သလုိပဲ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ကလည္း သူဟာ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားသူတဦးျဖစ္သလုိ အာရွေရးရာေတြမွာ မဟာ ဗ်ဴဟာေျမာက္ ေတြးေခၚ ေျမာ္ျမင္တတ္သူတဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ေျပာဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး John Kerry ကလည္း မစၥတာလီကြမ္ယုနဲ႔ ေတြ႔ဆုံစဥ္ ဘဝအေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ေရးရာ အျဖာျဖာတုိ႔ကုိ ေျပာခြင့္ရခဲ့တဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ အဖုိးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ သခၤန္းစာေတြကုိ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း တနလၤာေန႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိပါတယ္။

သူဟာ တုိင္းျပည္ စည္းလုံးညီညြတ္ၿပီး တုိးတက္ သာယာဝေျပာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢဳိလ္တဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ မစၥတာလီကြမ္ယုရဲ႕ သားႀကီးလည္းျဖစ္၊ လက္ရွိ စကၤာပူႏုိင္ငံဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လည္းျဖစ္တဲ့ Lee Hsien Loong က ေျပာပါတယ္။

“သူဟာ က်ေနာ္တုိ႔ တုိးတက္ ႀကီးပြားေအာင္၊ သတၱိရွိေအာင္၊ အတူတကြ လက္တြဲ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေအာင္၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီအဆင့္ကုိ ေရာက္လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးခဲ့သူပါ။ သူဟာ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ လြတ္လပ္ေရးရေအာင္၊ တုိင္းျပည္မရွိတဲ့ေနရာ တုိင္းျပည္တခု ျဖစ္လာေအာင္ တည္ေထာင္ေပးခဲ့သူ ျဖစ္သလုိ စကၤာပူႏုိင္ငံသားအျဖစ္ ဂုဏ္ယူ ဝင့္ႂကြားႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူလုိလူမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔ ေနာက္တေယာက္ ေတြ႔ႏုိင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စကၤာပူႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ေရာ၊ တျခားသူေတြအတြက္ပါ လီကြမ္ယုဟာ စကၤာပူပါပဲ။”

အာရွတုိက္တလႊားက ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း လီကြမ္ယုလုိ ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိးျဖစ္ဖုိ႔ အတုယူ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာပါ။

စကၤာပူႏုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ မစၥတာ လီကြမ္ယုဟာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ေတြးေခၚတဲ့ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအဝုိင္း အသိအမွတ္ ျပဳခံရသူျဖစ္တယ္လုိ႔ တ႐ုတ္သမၼတ Xi Jinping က ေျပာၾကားလုိက္ၿပီး သူဟာ ထူးျခားတဲ့ အာရွတုိက္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ Hong Lei ကလည္း ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွာ ေျပာပါတယ္။

“မစၥတာလီကြမ္ယုဟာ ၾသဇာတိကၠမရွိတဲ့ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သလုိ အေရွ႕တုိင္း တန္ဖုိးေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအျမင္ေတြကုိ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တတ္တဲ့သူ တဦး ျဖစ္ပါတယ္။”

မစၥတာ လီကြမ္ယုဟာ ၾသဇာရွိတဲ့ အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သလုိ အာရွတုိက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ ဦးေဆာင္ လမ္းျပခဲ့သူ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အိမ္နီးခ်င္း အင္ဒုိနီးရွားနုိင္ငံရဲ႕ ဒုသမၼတ Jusuf Kalla က ေျပာပါတယ္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ မေလးရွားႏုိင္ငံကခြဲထြက္ၿပီး စကၤာပူႏုိင္ငံသစ္ကုိ စကၤာပူႏုိင္ငံကုိ စတင္ တည္ေထာင္တဲ့အခ်ိန္ကစလုိ႔ ကေန႔ျမင္ေနရတဲ့ ေခတ္မီတုိးတက္တဲ့ ႏုိင္ငံတခုျဖစ္ေအာင္ မစၥတာ လီကြမ္ယုက တစုိက္မတ္မတ္ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္လုိ႔ မေလးရွား သမၼတ Najib Razak ကလည္း ခ်ီးက်ဴး ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။

ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇုိအာေဘးကလည္း မစၥတာလီကြမ္ယုဟာ အာရွတုိက္ရဲ႕ အႀကီးမားဆုံးေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသလုိ ၿဗိတိသွ် ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ David Cameron ကလည္း သူဟာ ေခတ္သစ္ကမၻာရဲ႕ အထူးခၽြန္ဆုံး ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ခ်ီးက်ဴး ေျပာဆုိထားပါတယ္။

မစၥတာလီကြမ္ယုက ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းပီပီ ႀကိဳးစားအားထုတ္ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့အတြက္ စကၤာပူႏုိင္ငံ ကေန႔အခ်ိန္မွာ ကမၻာ့ထိပ္တန္း ႏုိင္ငံအဆင့္ကုိ ေရာက္လာေပမယ့္လည္း တခ်ဳိ႕ သူ႔လုပ္ရပ္ေတြအေပၚ ေဝဖန္ေျပာဆုိမႈေတြလည္း ရွိေနတာပါ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဒီမုိကေရစီအေရး၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္နဲ႔ အတုိက္အခံေတြကုိ ဖမ္းဆီးအျပစ္ေပးတဲ့ကိစၥေတြဟာ ထင္ရွားတဲ့သာဓကေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံျခားသံတမန္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံတဲ့အခါ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆုိတတ္တဲ့ သူ႔ရဲ႕ အေလ့အထေၾကာင့္ သံတမန္ေရးရာကိစၥေတြမွာ မၾကာခန ျပႆနာ တက္ေလ့ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္သံတမန္ေတြကုိ ေျပာၾကားတဲ့ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္ေတြကုိ ေဖာက္ခ်လုိက္တဲ့ WikiLeaks ရဲ႕ အဆုိအရ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ သံတမန္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံစဥ္ ျမန္မာစစ္အစုိးရနဲ႔ ဆက္ဆံရတာဟာ လူေသေတြနဲ႔ ဆက္ဆံရသလုိပဲလုိ႔ ေျပာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ေရးသားထားတာကုိ တနလၤာေန႔ထုတ္ The Washington Post သတင္းစာရဲ႕ နာေရးေၾကာ္ျငာက႑မွာ ထည့္သြင္း ေရးသားထားပါတယ္။

၁၉၅၉ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္အထိ ၃၁ ႏွစ္ၾကာ ကမၻာ့ သက္တမ္းအရွည္ဆုံး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ မစၥတာလီကြမ္ယုဟာ သူ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ရာထူးကအနားယူၿပီးတဲ့အခ်ိန္ထိ စကၤာပူ ႏုိင္ငံေရးမွာ ၾသဇာရွိတဲ့ပုဂၢဳိလ္အျဖစ္ ဆက္လက္ တည္ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း သားျဖစ္သူ လက္ရွိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Lee Hsien Loong က ေျပာပါတယ္။

“အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္လာတဲ့အထိ စကၤာပူႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကုိ သူအၿမဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ပါတယ္။ စကၤာပူႏုိင္ငံအေပၚ သူ႔ရဲ႕ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးမႈဟာ ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားပါဘူး။ စကၤာပူႏုိင္ငံအတြက္ သူ႔ဘဝ တခုလုံးကုိ ျမႇဳပ္ႏွံထားခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ဝဘရဲ႕ ေနာက္ဆုံးရက္ေတြမွာ သူေျပာသြားတာကုိ ျပန္ေျပာျပပါရေစ။ ဒီတုိင္းျပည္ သာယာဝေျပာဖုိ႔အတြက္ ငါ့ဘဝနဲ႔ရင္းၿပီး ေပးဆပ္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ ငါလုပ္စရာ ဘာမွ မက်န္ေတာ့ဘူး။ အဆုံးသတ္မွာ ငါ ဘာျပန္ရခဲ့သလဲ? …. ေအာင္ျမင္ တုိးတက္တဲ့ စကၤာပူႏုိင္ငံကုိ ရခဲ့တယ္။ ငါ့အေနနဲ႔ ဘာေတြ ေပးဆပ္ခဲ့သလဲ?...... ငါ့ဘဝကုိ ေပးဆပ္ခဲ့တယ္။”

ကြယ္လြန္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း လီကြမ္ယုအတြက္ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲျခင္းအထိမ္းအမွတ္ သီတင္းပတ္ တပတ္ သတ္မွတ္ထားၿပီး သူ႔႐ုပ္အေလာင္းကုိ မတ္လ ၂၉ ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔မွာ ႏုိင္ငံေတာ္ စ်ာပနနဲ႔ သၿဂႋဳဟ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Credit to : VOA