Message တစ္ေစာင္ က ေပးတဲ့ ေ၀ဒနာ

ဒီ ကေန႕ မနက္ အိပ္ယာ က အထ fb ဖြင့္လိုက္တယ္ ဆိုရင္ ဘဲ message တစ္ေစာင္ ၀င္ေန တ ယ္ ။ ေဘာ္ေဘာ္ ႀကီး Apk Cartoonist ဆီက ေပါ့။
Apk Cartoonist - ဆရာ ခင္ဗ်ား အိႏိၵမွာ ဝင္တဲ့ မုန္တိုင္း ဟာ နာဂစ္ နဲ႔ မကြာ လွ ေပမယ့္ ဟိုမွာ ဆယ္ ဂဏန္းပဲ ေသ ၿပီး ဒီမွာ သိန္းခ်ီ ေသခဲ့ တာ ဘာေၾကာင့္ ပါလဲ ခင္ဗ်ား ....

တေလာက ဘဲ အိႏၵိယ ကို၀င္ေရာက္ တိုက္ခတ္ သြား တဲ့ Phailin ဆိုင္ကလုန္း ဟာ ေလ တိုက္ႏႈန္း တစ္နာရီ 162 mph , Category V အဆင့္ နဲ႕ ၀င္ေရာက္ သြား ခဲ့တာ လူ ဆယ္ ဂဏန္း ဘဲ ေသခဲ့ တယ္။ ၂၀၀၈ က ကြ်န္ေတာ္ တို႕ဆီ နာဂစ္ တို္္က္ေတာ့ ေလ တိုက္ႏႈန္း က 140 - 150 mph, Category IV အဆင့္ သာ ရွိပါ လ်က္ နဲ႕ လူေပါင္း တစ္ သိန္းေက်ာ္ ( ၁၃၄ ၀၀၀ ) ေသဆံုး ခဲ့ရ တာ ဘာေႀကာင့္ ပါ လည္း တဲ့။

စိုင္းထီးဆိုင္ သီခ်င္း သတိရ မိတယ္။ ဘဲႀကီး။ မသိ လို႕ ေမးတာ လား ..။ သိလ်က္ နဲ႕ေမးတာ လား ...။ ဆိုတာ ေလ။

သူတို႕လည္း ( ၅ ) ရက္ ေလာက္ ႀကိဳေျပာ ခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္ တို႕ လည္း ( ၅ ) ရက္ ႀကိဳေျပာ ခဲ့တယ္။ အတူတူ ေလာက္ ပါဘဲ။ အဲဒီ ( ၅ ) ရက္ အတြင္း သူတို႕ က Helicopter အစီး ( ၄၀ ) ေ က်ာ္ အပါအ၀င္ ကားေတြ၊ လူေတြ အမ်ား ႀကီး နဲ႕ မုန္တို္င္း အ၀င္ မွာ အေရးေပၚ ကယ္ဆ ယ္ ေ ရး ေဆာင္ရြက္ ဖို႕ မုန္တို္္င္း မ၀င္ခင္ ( ၂ ) ရက္ ေလာက္ ကတည္း က We are ready လို႕ေႀကျငာ ခဲ့ တယ္။ လူေပါင္း ( ၅ ) သိန္း ေက်ာ္ ကို ေဘးကင္း ရာ ေနရာ မ်ား ကို ႀကိဳတင္ ေျပာင္းေရႊ႕ ခဲ့တ ယ္။ မေျပာင္း မေရႊ႕ဘဲ ျငင္းဆန္ ေနခဲ့တဲ့ လူေတြ ကို Defence Act Section 34 ကို အသံုးျပဳ ျပီး မျဖစ္ မေန ေျပာင္းေရႊ႕ ေပး ခဲ့တယ္။

ဒီေတာ့ သူတို႕မွာ သဘာ၀ ေဘး အႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရး မွာ Management Plan , Act, Preparedness, Action အကုန္ ရွိ ခဲ့ျပီး ထိထိ ေရာက္ေရာက္ လည္း သံုး ခဲ့တယ္။

နာဂစ္တံုး ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ သတင္းစာ၊ ေရဒီယို၊ တယ္လီ ဖုန္း၊ ဖက္စ္၊ ရုပ္ျမင္ သံ ႀကား အားလံုး မွ တစ္ဆင့္ ေျပာခဲ့ တယ္။ ကိုယ္တိုင္ တာ၀န္ ရွိသူ အားလံုး ကို တစ္ဦး ခ်င္း ဖံုး ဆ က္ ေျပာခဲ့တာ အႀကီး အကဲေတြ အထိ ေရာက္ တယ္။ သတင္းစာ မွာ လည္း အင္ တာ ဗ်ဴး လုပ္ျပီး တစ္ရက္ ႀကိဳတင္ သတိေပး ခဲ့တယ္။ အဲဒီ တံုး က ဟိုင္ႀကီး၊ ေခ်ာင္းသာ က ေဒသ တာ ၀န္ခံ ေတြ ကို ရြာေတြ က လူေတြ ကို ေျပာင္းဖို႕ ( Evacuate ) လုပ္ဖို႕ ကြ်န္ေတာ္ ဖံုး နဲ႕ သတိေပး ခဲ့ တယ္။ အဲဒီ ေျပာဆို ခ်က္ ကို ေခ်ာင္းသာ Max Hotel မန္ေနဂ်ာ အပါ အ၀င္ ေဒသခံ စခန္း ရဲမွူး က အစ သက္ေသ အျဖစ္ ရွိေန ႀကတယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီ evacuate လုပ္ ဖို႕ဆိုတာ knowledge, plan, act, management, transportation, public participation, volunteers အားလံုး ပါမွ ရတာဗ်။ အဓိက ကေတာ့ leadership ေပါ့ ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ တို႕ မွာ သဘာ၀ ေဘး အႏၱရာယ္ အတြက္ Management, Plan, Act, Action ဘာမွ လည္း မရွိ ခဲ့ဘူး။ ဘာမွ လည္း ႀကိဳတင္ စီစဥ္ ထားမႈ မရွိခဲ့ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ တို႕ က ကယ္ဆယ္ေရး ( Relief, Resettlement, Rehabilitation ) ဘဲ တသက္ လံုး လုပ္လာ ႀကတာ။ ကာကြယ္ ေရး ( Preparation, Prevention, Reduction ) ဆိုတာ ေတြ ေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ ႀကဘူး။ လုပ္ လည္း မလုပ္ တတ္ ႀကဘူး။ လုပ္ရ ေကာင္းမွန္း လည္း မသိ ႀကဘူး။

မျဖစ္ေသး သမွ် ေစာင့္ႀကည္႕ ေနႀကတဲ့ သေဘာ ဘဲ။ အဲ ... ျဖစ္ရင္ ေတာ့ လုပ္ႀက ပါျပီ။ ေျပာ ရရင္ ေတာ့ အမ်ားႀကီး ေပ့ါဗ်ာ။ ႏိုင္ငံေတာ္ က ဖြဲ႕ထား တဲ့ သဘာ၀ ေဘး ဆိုင္ရာ ဌာန ကိုဘဲ ႀကည္႕ ဗ်ာ။ ဘာတဲ့ ကယ္ဆယ္ ေရး နဲ႕ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားေရး တဲ့။

သဘာ၀ ေဘး ဆိုတာ ကာကြယ္ လို႕ ရခ်င္ မွ ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ပ်က္စီး ဆံုးရံႈးမႈ ( Loss ) ေတြ ကိုေတာ့ ေလွ်ာ့ခ် လို႕ရတယ္ ဆိုတဲ့ အသိ ။ Disaster Prevention ဆို တာ ထက္ Disaster Loss Prevention ဆိုတာ ပို ဦးတည္ လုပ္ႀက ရမယ္ ဆိုတာ ကို Disaster လုပ္ငန္း ေတြ နဲ႕ပတ္သက္ ေ န တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ေတြ၊ စီမံကိန္း မွဴး ေတြ၊ ေဒသခံ ေတြ ျပည္သူ ေတြ၊ ေျပာရရင္ ေတာ့ Policy Makers, Decision Makers ေတြ ၊ အားလံုး .. အားလံုး သိေနဖို႕ အလြန္ အေရးႀကီး ေႀကာင္း ပါဗ်ာ။

Phialin မုန္တို္င္း ျဖစ္ရပ္ပဲ ႀကည္႕ေလ။ ဒီ မုန္တိုင္း ျဖစ္မလာ ေအာင္၊ အားေကာင္း မလာ ေအာင္။ အိႏၵိယ ထဲ ၀င္မလာ ေအာင္ ဘယ္သူ လုပ္ႏိႈင္ ႀကလို႕လဲ ။ let it be ဘဲ ေလ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ေ ႀကာ င့္ Disaster ျဖစ္မလာ ေအာင္ ေတာ့ ကာကြယ္ ႏိုင္ႀက တယ္ ေလ။ ဒါ ဘဲဗ်။

Hazard ကို ကာကြယ္ လို႕မရ ပါ။ Disaster ကို ကာကြယ္ လို႕ရေႀကာင္း ပါ ဗ်ာ။ တကယ္ ေတာ့ Phialin ဟာ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ ရဲ႕ DRR Success Story တစ္ခု ပါဘဲ ဗ်ာ။

ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္