ဆ ႏၵ ထု တ္ ေ ဖာ္ မႈ အ သ စ္ ျဖ စ္ လ ာ တဲ့ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္

ျမဝတီၿမိဳ႕ လမ္းမအထက္အျမင့္ ကုိးေပခန္႔ထိတက္ကာ ႏွစ္ရက္တိတိ ေနရာ ယူခဲ႔ေသာေရ မ်ား ျပန္က်ၿပီး ေနာက္ အိမ္မ်ားသည္ ယခင္ပုံစံမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့၊ ႏုန္းမ်ား တင္က်န္ခဲ႔ျပီး လမ္းမ်ားလည္း ပ်က္စီးခဲ႔သည္၊ ထုိ႔ျပင္ အေဆာက္အအံုတခ်ိဳ႕လညး္ ၿပိဳက်ခဲ႔ သည္။ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ ကတၱရာလမ္း မ်ားေပၚ တင္က်န္ခဲ႔ေသာ ႏုန္းမ်ားကို အစိုးရ မဟုတ္ေသာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ နယ္ျခား ေစာင့္တပ္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ား ပူးေပါင္းကာ သန္႔ရွင္း ေရး လုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ ေသာင္ရင္း ျမစ္ေရ တက္ပါက ႏွစ္စဥ္ေရႀကီးမႈႀကံဳ ရေလ့ရ ရွိေသာေၾကာင္႔ ေရႀကီးမူကို ယဥ္ပါးေနၿပီျဖစ္ေသာ ျမဝတီၿမိဳ႕ခံတုိ႔ အ တြက္ ယခုႏွစ္ ေရႀကီးမႈမွာမူ  အထိတ္ တလန္႔ ျဖစ္ေစခဲ့ေလသည္။

”၁၉၉၄ မွာ ေရႀကီးမႈဆုိးဆုိးရြားရြား ျဖစ္ခဲ႔ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီႏွစ္က အဲဒီ ႏွစ္ထက္ပိုဆုိး တယ္”ဟု ျမဝတီၿမိဳ႕ခံ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာ သည္။ ဇူလုိင္ ၂၇ မွစ၍ မုိးသည္းထန္ စြာရြာသြန္းခဲ့ၿပီး ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတုိင္းေဒသႀကီး ေျမာက္ပိုင္းတုိ႔တြင္ မိုးေရခ်ိန္ ၄ ဒသမ ၉ မွ ၆ ဒသမ ၉အထိရြာ သြန္းခဲ့ၿပီး ဇူလုိင္ ၃၁ ရက္ေန႔ထိတုိင္ မုိးဆက္တုိက္ ေကာင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျမစ္ေရႀကီးမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ကရင္ျပည္နယ္ ျမဝတီၿမိဳ႕တြင္ ေသာင္ရင္းျမစ္ေရသည္ ဇူလုိင္ ၃ဝ တြင္ စုိးရိမ္ေရမွတ္ ၄၇၇ စင္တီမီတာအထက္ ၉၆၂ စင္တီမီတာ အထိျမင့္တက္ခဲ့ျပီး ျမဝတီၿမိဳ႕ အမွတ္ ၁ ၊ ၂ ၊ ၃ ၊ ၅ ရပ္ ကြက္မ်ားတြင္ေရျမဳပ္ခဲ့ ကာ အမွတ္ ၄ ရပ္ကြက္တြင္လည္း ေရႀကီးခဲ့သည္။ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ျမဝတီ၊ ေကာ့ကရိတ္၊ ဘားအံ၊ လိႈင္းဘြဲ႕၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးႏွင့္ ကမေမာင္းၿမိဳ႕ နယ္ခြဲတုိ႔ တြင္ ေရႀကီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ သည္။

ျမဝတီၿမိဳ႕တြင္ ဇူလုိင္ ၂၈ ရက္ေန႔ မွစ၍ ေရစႀကီးခဲ့ၿပီး  ဇူလုိင္ ၃၁ ရက္ ညမွသာ ေရစက်ေၾကာင္း၊ ျမဝတီတြင္ ေရတက္ေရက် ႏွစ္စဥ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္တြင္မူ သတ္မွတ္ထားသည့္ အျမင့္ထက္ ၁၅ ေပေက်ာ္ျမင့္တက္သြား ခဲ့ေၾကာင္း ကိုေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာသည္။ အလားတူ မြန္ျပည္နယ္တြင္လည္း ဇူလုိင္ ၂၈ ရက္မွစ၍  ဘီးလင္း၊ က်ိဳက္ မေရာႏွင္႔ ေရးၿမိဳ႕နယ္တုိ႔တြင္ ေရၾကီး မူမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ၃ဝရက္ေန႔ ညေန ပုိင္းမွစ၍ တျဖည္းျဖည္းျပန္က်ေန ေၾကာင္း ဘီးလင္းေဒသခံတစ္ဦး ျဖစ္ သည့္ ကိုေက်ာ္မ်ိဳးမင္းက ေျပာသည္။

”ေက်းရြာအုပ္စု ၅၅ စုမွာ ၂ဝ ေလာက္ခံရတယ္၊ အခ်ိဳ႕ရြာေတြဆုိ တစ္ ရြာလုံးျမဳပ္တယ္”ဟု ကိုေက်ာ္မ်ိဳးမင္း က ေျပာသည္။ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ေရလႊမ္းမုိးမႈ ေၾကာင္႔ လူသုံးဦး ေသဆုံးကာ တစ္ဦး ေပ်ာက္ဆုံးေနသည္။ အိမ္ေထာင္စု ၆၇၃၃ စု မွလူေပါင္း ၃၃၄ဝ၉ ဦးေရ ေဘးႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရၿပီး၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ လူတစ္ဦးေသဆုံးခဲ့ကာ အိမ္ေထာင္စု ၁ဝ၅ဝ စုမွ လူေပါင္း ၄၆၈ဝ ဦးေရေဘး ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ေရေဘးႀကဳံေတြ႔ေနရသူမ်ား အ တြက္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ကယ္ဆယ္ ေရး စခန္း ၇၉ ခု၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၃၄ ခု ဖြင္႔လွစ္ ကာကူညီေပးလ်က္ရွိၿပီး ဘီးလင္းႏွင္႔ေရး ၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ ျမစ္ေရျပန္လည္က်ဆင္း သြားသျဖင္႔ ေရေဘးသင့္ သူမ်ားသည္ ၎တုိ႔ ေနအိမ္မ်ားသုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိ သြားၿပီဟု ႏိုင္ငံေတာ္သတင္းထုတ္ျပန္ ေရး အဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ခဲ႔သည္။

ေရႀကီးသည္ဟုဆုိရာတြင္ မုိးေရ ခ်ိန္မ်ား၍ ျမစ္ေရတက္ကာ ေရၾကီး သည္ဟု အၾကမ္းဖ်င္းဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးလာမႈ၊ ျမစ္ေကာ လာမႈမ်ားကလည္း ခ်န္ထား၍ မရေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား ျဖစ္သည္။ ေလးႏွစ္လွ်င္တစ္ႀကိမ္ခန္႔ ေရႀကီး ေလ႔ရွိေသာ ဘီးလင္းၿမိဳ႕တြင္ ယခုႏွစ္ ေရႀကီးမႈသည္ ယခင္ႏွစ္မ်ားထက္ပိုဆုိးခဲ့ သည္။ ယခင္ႏွစ္မ်ားကမုိးမ်ား၍ ဘီး လင္းျမစ္ေရ တက္ေသာ္လည္း ျမစ္သည္ မုိးေရကိုဆြဲဆင္းႏိုင္သည့္အေျခအေနရွိ ခဲ့၍ ယခုနွစ္ေလာက္မဆုိးခဲ႔ေပ။ သို႔ ေသာ္ ျမစ္အထက္ ေရႊတူးလုပ္ငန္းမ်ား ေၾကာင့္ ျမစ္သည္ေကာလာျပီးေသာင္ထြန္းသြားေသာေၾကာင္႔ ယခင္ကကဲ့သုိ႔ မုိးေရကုိဆြဲဆင္းႏုိင္သည့္ အင္အားမရွိ ေတာ့၊ ထုိအခါ ဆုိးရြားေသာ ျမစ္ေရႀကီး မႈကို ၿမိဳ႕ခံမ်ား ခံစားၾကရသည္။

”မဲတုိ၊ ေညာင္တြဲလဲ ၊ဘင္ဘန္း၊ ကြီးေထာေလာ္လုိ ေနရာေတြမွာ ေရႊတူး ေန ၾကေတာ့ ျမစ္က တျဖည္းျဖည္းေကာ လာတယ္”ဟု ဘီးလင္းၿမိဳ႕ခံ ကိုေက်ာ္မ်ိဳး မင္းက ေျပာသည္။ျမစ္ေရႀကီးမႈေၾကာင္႔ ဘီးလင္းၿမိဳ႕ နယ္အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ စုိက္ ဧကတစ္သိန္းေက်ာ္ရွိသည္႔အနက္ စုိက္ ဧက ၅ဝဝဝ ေက်ာ္ေရျမဳပ္ေန ဆဲပင္ျဖစ္ ေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ကယ္ဆယ္ ေရးစခန္းမ်ားတြင္ လူႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ခန္႔က်န္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

လက္ရွိတြင္ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင္႔ျပန္ လည္ေနရာခ်ထားေရး ဦးစီးဌာနသည္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႔မ်ားထံသုိ႔ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္း မ်ားေပးပို႔လ်က္ ရွိျပီး ကရင္ျပည္နယ္ရွိ အိမ္ေထာင္စုသုံးေထာင္အတြက္ ဆန္၊ ေစာင္၊ ဒန္အုိး အပါအဝင္ကယ္ဆယ္ ေရး ပစၥည္းရွစ္မ်ိဳးကိုေပးအပ္ျပီး ျဖစ္ ေၾကာင္း အဆုိပါဌာနၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ခုိင္က ေျပာသည္။

”မြန္ေဒသမွာ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ ေထာက္ပံ႔ေပးထားတယ္။ တနသၤာရီ တုိင္းကိုလည္း ေထာက္ပံ့မႈေတြ လုပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၿပီ”ဟု ၎က ဆုိသည္။သို႔ေသာ္ျဖစ္ၿပီးမွ ကူညီကယ္ဆယ္ ေရးလုပ္ျခင္းထက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား လုပ္ျခင္းက ပိုျဖစ္သင္႔ေၾကာင္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံအင္ဂ်င္နီယာအသင္းမွ ဖြဲ႔စည္း ထားေသာ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေလ်ာ႔ ပါးေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ဦးကိုကိုၾကီးက ေျပာသည္။ ”ေရမွတ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ တက္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ႔ Record ေတြရွိခဲ႔ဖူး တာမုိ႔လုိ႔ေရမဝင္ႏုိင္ေအာင္ တာဖုိ႔၊ လမ္း ေဖာက္၊ လမ္းျမႇင္႔တာေတြ ႀကိဳလုပ္ထား သင္႔တယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ ႏွစ္စဥ္ေရႀကီးသည္ကုိသိထားသည့္အတြက္ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းမ်ား ႀကိဳတင္ေဆာက္လုပ္ထားျခင္း မ်ိဳးကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ထားသင့္သည္ ဟု ၎က ေျပာသည္။ေရၾကီးမွ ဟုိဇရပ္ေျပး၊ ဒီဘုန္းၾကီး ေက်ာင္းေျပးျဖစ္ေနမယ္႔အစား ေရမႀကီး ခင္ကတည္းက ေရေဘးဒုကၡသည္စခန္း ေတြ ၾကိဳေဆာက္ထားေတာ့ ပိုအဆင္ ေျပတာေပါ႔”ဟု ၎က ေျပာသည္။ အဆုိပါအစီအစဥ္သည္ ျပည္သူမ်ားပါပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရမည့္ အစီ အစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ေနရာေဒသ တစ္ခုတြင္ ဆင္းရဲသူမ်ားလည္း ရွိႏုိင္၍ အစိုးရက လုပ္ေပးႏိုင္သည့္အတုိင္း အ တာရွိသလုိ ရပ္ကြက္၊ လမ္း၊ ၿမိဳ႕နယ္ အ လုိက္လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္ ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

အစိုးရသည္သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ျဖစ္လာေသာအခါ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းလုပ္ျခင္း၊ စားနပ္ရိကၡာ ေပး ပို႔ျခင္းတုိ႔အတြက္ အထူးသီးသန္႔ ရန္ပုံ ေငြဖယ္ ကာ ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ားအတြက္ သုံးသည့္ဘတ္ဂ်က္မရွိေၾကာင္း  UNDP မွ သဘာဝေဘးအႏၲရယ္ ေလွ်ာ႔ခ်ေရး အစီအစဥ္ တာဝန္ခံ ေဒၚလတ္လတ္ ေအးက ေျပာသည္။ ”ၿမိဳ႕ေတြ စတည္ကတည္းက ဒီေန ရာ ေရႀကီးႏုိင္တယ္၊ အဲဒီအတြက္ စမ္း သပ္မူ၊ကာကြယ္မူေတြလုပ္ဖုိ႔  DRR (သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေလွ်ာ့ခ်ေရး)အတြက္သုံးတဲ႔ ဘတ္ဂ်က္မရွိဘူး” ဟု ေဒၚလတ္လတ္ေအးက ေျပာသည္။ အမွန္တကယ္ႀကဳံေတြ႔ရင္ဆုိင္ရ သည့္ ျပည္သူမ်ားကလည္း စားဝတ္ေန ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနရသျဖင္႔ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ကို

ထည့္သြင္း စဥ္းစားမႈ မရွိဘဲ ႀကဳံသလုိရွင္းေနၾကရ သည့္ အေနအထား ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေဒၚလတ္လတ္ေအးက ဆုိသည္။ ”ဒါလည္းဆင္းရဲမႈ အေျခအေန ေၾကာင့္ပါ”ဟု ၎က ဆုိသည္။ လက္ရွိတြင္ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာ ဝေဘးအႏၲရာယ္ ေလွ်ာ႔ခ်ေရးက႑မ်ား အတြက္ ေနာ္ေဝ၊ ဂ်ပန္၊ ဥေရာပသမဂၢ တုိ႔မွ အဓိကကူညီလ်က္ရွိျပီး UNDP ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ႔ခ်ေရးအတြက္ ကန္ ေဒၚလာ ရွစ္သန္းျဖင့္ လ်ာထား ေဆာင္ ရြက္သြားမည္ဟု သိရသည္။ စီမံကိန္းကာလမွာ ၂ဝ၁၃ – ၂ဝ၁၅ ျဖစ္ျပီး လက္ရွိတြင္ ဘတ္ဂ်က္ တစ္သန္းျဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ားစတင္ေဆာင္ ရြက္ေနျပီ ျဖစ္သည္။

”အဓိကကေတာ႔ DRR ကို အမ်ိဳး သားအဆင့္အေနနဲ႔ ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ ေဒသတစ္ခုခ်င္းအလုိက္ လက္ေတြ႔က် တဲ႔ အစီအမံေတြလုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ေပါ့”ဟု ေဒၚ လတ္လတ္ေအးက ေျပာသည္။ လက္ရွိတြင္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ေၾကာင့္  ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ ထိခုိက္ ဆုံး႐ံႈးမႈမ်ား ေလ်ာ႔ပါးေရးအတြက္ စီမံ ခန္႔ခြဲမႈလုပ္ငန္းမ်ားကို စနစ္တက်လုပ္ ေဆာင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းလုိက္ျပီ ျဖစ္သည္။

အဆုိပါဥပေဒအရ အႏၱရာယ္ၾကိဳ တင္ ကာကြယ္ေရးႏွင္႔ ျပင္ဆင္ေရးလုပ္ ငန္းမ်ားကိုအမ်ိဳးသားေကာ္မတီဖြဲ႔စည္းကာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အျခားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊    ႏိုင္ငံရပ္ျခား ေဒသတြင္းအဖြဲ႕အစည္း မ်ားႏွင္႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ရာသီဥတုေျပာင္း လဲမႈမ်ားေၾကာင္႔ သဘာဝ ေဘးအႏၱရယ္မ်ားျဖစ္ေပၚေန သလုိ လူတုိ႔ျပဳလုပ္သည့္အျပဳ အမူမ်ား ေၾကာင္႔ လည္း  ေဘးအႏၲရာယ္ မ်ားပိုမုိျဖစ္ ေပၚလာေန သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ

ေျမာက္ ပုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ား တြင္ မုိးဆက္တုိက္ေကာင္းေနသျဖင္႔ လွ်ပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးမႈ၊ ေျမၿပိဳမႈ၊ ေရ လႊမ္းမႈမ်ား ႀကဳံေတြ႔ေနၾကရၿပီး ကခ်င္ ျပည္နယ္ေျမာက္ ပိုင္းစြန္း၊ စစ္ကိုင္းတုိင္း ေဒသႀကီးအထက္ပိုင္း အေနာက္ ေျမာက္ အျခမ္း၊ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ကရင္ ျပည္နယ္ ေျမာက္ ပိုင္းႏွင့္ ေတာင္ပုိင္း ေဒသမ်ားတြင္ ေျမၿပိဳမႈအႏၲရာယ္ ျဖစ္ ေပၚလာႏိုင္သည္ဟု kMyanmar Climate Change Watch  မွေဒါက္တာထြန္းလြင္ က သတိေပးထားသည္။

မုိးေလဝသႏွင္႔ ဇလေဗဒၫႊန္ၾကား မႈဦးစီးဌာန၏ ၾသဂုတ္လ ၂ ရက္ေန႔ မြန္းလြဲ ၁ တစ္နာရီအခ်ိန္ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ သံလြင္ျမစ္ေရသည္ ေနာက္သုံးရက္ အတြင္း ဘားအံၿမိဳ႕၏ စိုးရိမ္ေရမွတ္ အ ထက္တြင္ပင္ ဆက္လက္တည္ရွိႏုိင္ၿပီး ငဝန္ျမစ္ေရသည္လည္း ေနာက္သုံး ရက္အတြင္း ငါးသုိင္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕၏ စုိး ရိမ္ေရမွတ္ အထက္တြင္ပင္ ဆက္လက္ တည္ရွိႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။

ဘီးလင္းၿမိဳ႕တြင္ ေရက်သြားသျဖင္႔ ျမိဳ႕ခံအခ်ိဳ႕က ၎တုိ႔ေနအိမ္မ်ားသို႔ ျပန္ သြားၾကေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ရပ္ကြက္ ေက်း ရြာအနိမ့္ပိုင္းမ်ားတြင္မူ ေရက်န္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ”စျမဳပ္တုန္းက နိမ္႔တဲ႔အိမ္ေတြဆုိ တံစက္ၿမိတ္အထိ ျမဳပ္တယ္ ၊ ျမင့္တဲ့ အိမ္ေတြဆုိ ၾကမ္းျပင္ေပၚအထိေရာက္ ေတာ႔ ကမန္းကတန္းေျပးပဲ၊ တစ္ခါမွ ဒီေလာက္ေရႀကီးတာ မႀကဳံဖူးဘူး”ဟု ကိုေက်ာ္မ်ိဳးမင္းက ဆုိသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားႏွင္႔ အ သြင္ေျပာင္း အစိုးရသစ္အတြက္ ယခင္ က အဓိက႐ုဏ္းမ်ား၊ ဆူပူအုံၾကြမႈမ်ား၊ ဆႏၵျပမူမ်ားက စိန္ေခၚမႈျဖစ္ခဲ႔ေသာ္ လည္းယခုအခါ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ မ်ားပါ ပါဝင္လာၿပီ ျဖစ္သည္။

ျမဝတီၿမိဳ႕ လမ္းမအထက္ အျမင့္ ကုိးေပခန္႔ထိတက္ကာ ႏွစ္ရက္တိတိ ေနရာ ယူခဲ႔ေသာေရ မ်ား ျပန္က် ၿပီး ေနာက္ အိမ္မ်ားသည္ ယခင္ပုံစံမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့၊ ႏုန္းမ်ား တင္က်န္ခဲ႔ျပီး လမ္းမ်ားလည္းပ်က္စီး ခဲ႔ သည္၊ ထုိ႔ျပင္ အေဆာက္အအံုတခ်ိဳ႕လညး္ ၿပိဳက်ခဲ႔ သည္။ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ ကတၱရာလမ္း မ်ားေပၚ တင္က်န္ခဲ႔ေသာ ႏုန္းမ်ားကို အစိုးရ မဟုတ္ေသာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ နယ္ျခား ေစာင့္တပ္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ား ပူးေပါင္းကာ သန္႔ရွင္း ေရး လုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ ေသာင္ရင္း ျမစ္ေရ တက္ပါက ႏွစ္ စဥ္ေရႀကီးမႈႀကံဳ ရေလ့ရ ရွိေသာေၾကာင္႔ ေရႀကီးမူကို ယဥ္ပါးေနၿပီျဖစ္ေသာ ျမဝတီၿမိဳ႕ခံတုိ႔ အ တြက္ ယခုႏွစ္ ေရႀကီးမႈမွာမူ  အထိတ္ တလန္႔ ျဖစ္ေစခဲ့ေလသည္။

”၁၉၉၄ မွာ ေရႀကီးမႈဆုိးဆုိးရြားရြား ျဖစ္ခဲ႔ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီႏွစ္က အဲဒီ ႏွစ္ထက္ ပိုဆုိးတယ္” ဟု ျမဝတီၿမိဳ႕ခံ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာသည္။ ဇူလုိင္ ၂၇ မွစ၍ မုိးသည္းထန္ စြာရြာ သြန္းခဲ့ၿပီး ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတုိင္းေဒသႀကီး ေျမာက္ပိုင္းတုိ႔တြင္ မိုးေရခ်ိန္ ၄ ဒသမ ၉ မွ ၆ ဒသမ ၉အထိရြာ သြန္းခဲ့ၿပီး ဇူလုိင္ ၃၁ ရက္ေန႔ထိတုိင္ မုိးဆက္တုိက္ ေကာင္း ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျမစ္ေရႀကီးမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ကရင္ျပည္နယ္ ျမဝတီၿမိဳ႕တြင္ ေသာင္ရင္းျမစ္ေရသည္ ဇူလုိင္ ၃ဝ တြင္ စုိးရိမ္ေရမွတ္ ၄၇၇ စင္တီမီတာအထက္ ၉၆၂ စင္တီမီတာ အထိျမင့္တက္ခဲ့ျပီး ျမဝတီၿမိဳ႕ အမွတ္ ၁ ၊ ၂ ၊ ၃ ၊ ၅ ရပ္ ကြက္မ်ားတြင္ေရျမဳပ္ခဲ့ ကာ အမွတ္ ၄ ရပ္ကြက္တြင္လည္း ေရႀကီးခဲ့သည္။ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ျမဝတီ၊ ေကာ့ကရိတ္၊ ဘားအံ၊ လိႈင္းဘြဲ႕၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးႏွင့္ ကမေမာင္းၿမိဳ႕ နယ္ခြဲ တုိ႔ တြင္ ေရႀကီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ သည္။

ျမဝတီၿမိဳ႕တြင္ ဇူလုိင္ ၂၈ ရက္ေန႔ မွစ၍ ေရစႀကီးခဲ့ၿပီး  ဇူလုိင္ ၃၁ ရက္ ညမွသာ ေရစ က်ေၾကာင္း ၊ ျမဝတီတြင္ ေရတက္ေရက် ႏွစ္စဥ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္တြင္မူ သတ္မွတ္ထားသည့္ အျမင့္ထက္ ၁၅ ေပေက်ာ္ျမင့္တက္သြား ခဲ့ေၾကာင္း ကိုေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာသည္။ အလားတူ မြန္ျပည္နယ္တြင္လည္း ဇူလုိင္ ၂၈ ရက္မွစ၍  ဘီးလင္း၊ က်ိဳက္မေရာႏွင္႔ ေရးၿမိဳ႕နယ္တုိ႔တြင္ ေရၾကီးမူမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ၃ဝရက္ေန႔ ညေန ပုိင္းမွစ၍ တျဖည္းျဖည္းျပန္က်ေန ေၾကာင္း ဘီးလင္းေဒသခံတစ္ဦး ျဖစ္ သည့္ ကိုေက်ာ္မ်ိဳးမင္းက ေျပာသည္။

”ေက်းရြာအုပ္စု ၅၅ စုမွာ ၂ဝ ေလာက္ခံရတယ္၊ အခ်ိဳ႕ရြာေတြဆုိ တစ္ ရြာလုံးျမဳပ္တယ္”ဟု ကိုေက်ာ္မ်ိဳးမင္းက ေျပာသည္။ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ေရလႊမ္းမုိးမႈ ေၾကာင္႔ လူသုံးဦး ေသဆုံးကာ တစ္ဦး ေပ်ာက္ဆုံးေနသည္။ အိမ္ေထာင္စု ၆၇၃၃ စု မွလူေပါင္း ၃၃၄ဝ၉ ဦးေရ ေဘးႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရၿပီး၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ လူတစ္ဦးေသဆုံးခဲ့ကာ အိမ္ေထာင္စု ၁ဝ၅ဝ စုမွ လူေပါင္း ၄၆၈ဝ ဦးေရေဘး ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ေရေဘးႀကဳံေတြ႔ေနရသူမ်ား အ တြက္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ကယ္ဆယ္ ေရး စခန္း ၇၉ ခု၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၃၄ ခု ဖြင္႔လွစ္ ကာကူညီေပးလ်က္ရွိၿပီး ဘီးလင္းႏွင္႔ေရး ၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ ျမစ္ေရျပန္လည္က်ဆင္း သြားသျဖင္႔ ေရေဘးသင့္ သူမ်ားသည္ ၎တုိ႔ ေနအိမ္ မ်ားသုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိ သြားၿပီဟု ႏိုင္ငံေတာ္သတင္းထုတ္ျပန္ ေရး အဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ခဲ႔သည္။

ေရႀကီးသည္ဟုဆုိရာတြင္ မုိးေရ ခ်ိန္မ်ား၍ ျမစ္ေရတက္ကာ ေရၾကီး သည္ဟု အၾကမ္းဖ်င္း ဆုိႏုိင္ေသာ္ လည္း သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးလာမႈ၊ ျမစ္ေကာ လာမႈမ်ားကလည္း ခ်န္ထား၍ မရေသာ အေၾကာင္း တရားမ်ား ျဖစ္သည္။ ေလးႏွစ္လွ်င္တစ္ႀကိမ္ခန္႔ ေရႀကီး ေလ႔ရွိေသာ ဘီးလင္းၿမိဳ႕တြင္ ယခုႏွစ္ ေရႀကီး မႈသည္ ယခင္ႏွစ္မ်ားထက္ပိုဆုိးခဲ့ သည္။ ယခင္ႏွစ္မ်ားကမုိးမ်ား၍ ဘီး လင္းျမစ္ေရ တက္ေသာ္ လည္း ျမစ္သည္ မုိးေရကိုဆြဲဆင္းႏိုင္သည့္အေျခအေနရွိ ခဲ့၍ ယခုနွစ္ေလာက္မဆုိးခဲ႔ေပ။ သို႔ ေသာ္ ျမစ္ အထက္ ေရႊတူးလုပ္ငန္းမ်ား ေၾကာင့္ ျမစ္သည္ေကာလာျပီးေသာင္ထြန္းသြားေသာေၾကာင္႔ ယခင္က ကဲ့သုိ႔ မုိးေရကုိဆြဲဆင္းႏုိင္သည့္ အင္အားမရွိ ေတာ့၊ ထုိအခါ ဆုိးရြားေသာ ျမစ္ေရႀကီး မႈကို ၿမိဳ႕ခံမ်ား ခံစားၾကရသည္။

”မဲတုိ၊ ေညာင္တြဲလဲ ၊ဘင္ဘန္း၊ ကြီးေထာေလာ္လုိ ေနရာေတြ မွာ ေရႊတူး ေနၾကေတာ့ ျမစ္က တျဖည္းျဖည္းေကာ လာတယ္”ဟု ဘီးလင္းၿမိဳ႕ခံ ကိုေက်ာ္မ်ိဳး မင္းက ေျပာသည္။ျမစ္ေရႀကီးမႈေၾကာင္႔ ဘီးလင္းၿမိဳ႕ နယ္အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ စုိက္ ဧကတစ္သိန္းေက်ာ္ရွိသည္႔အနက္ စုိက္ ဧက ၅ဝဝဝ ေက်ာ္ေရျမဳပ္ေန ဆဲပင္ျဖစ္ ေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ကယ္ဆယ္ ေရးစခန္းမ်ားတြင္ လူႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ခန္႔က်န္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

လက္ရွိတြင္ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင္႔ျပန္ လည္ေနရာခ်ထားေရး ဦးစီးဌာနသည္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔မ်ားထံသုိ႔ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္း မ်ားေပးပို႔လ်က္ ရွိျပီး ကရင္ျပည္နယ္ရွိ အိမ္ေထာင္စု သုံးေထာင္အတြက္ ဆန္၊ ေစာင္၊ ဒန္အုိး အပါအဝင္ကယ္ဆယ္ ေရး ပစၥည္းရွစ္မ်ိဳး ကိုေပး အပ္ျပီး ျဖစ္ ေၾကာင္း အဆုိပါဌာနၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ခုိင္က ေျပာသည္။

”မြန္ေဒသမွာ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ ေထာက္ပံ႔ေပးထားတယ္။ တနသၤာရီ တုိင္းကိုလည္း ေထာက္ပံ့မႈေတြ လုပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၿပီ”ဟု ၎က ဆုိသည္။သို႔ေသာ္ျဖစ္ၿပီးမွ ကူညီကယ္ဆယ္ ေရးလုပ္ျခင္းထက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား လုပ္ျခင္းက ပိုျဖစ္သင္႔ေၾကာင္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံအင္ဂ်င္နီယာအသင္းမွ ဖြဲ႔စည္း ထားေသာ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေလ်ာ႔ ပါးေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ဦးကိုကိုၾကီးက ေျပာသည္။ ”ေရမွတ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ တက္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ႔ Record ေတြရွိခဲ႔ဖူး တာမုိ႔လုိ႔ေရမဝင္ႏုိင္ေအာင္ တာဖုိ႔၊ လမ္း ေဖာက္၊ လမ္းျမႇင္႔တာေတြ ႀကိဳလုပ္ထား သင္႔တယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ ႏွစ္စဥ္ေရႀကီးသည္ကုိသိထားသည့္အတြက္ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းမ်ား ႀကိဳတင္ေဆာက္လုပ္ထားျခင္း မ်ိဳးကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ထားသင့္သည္ ဟု ၎က ေျပာသည္။ေရၾကီးမွ ဟုိဇရပ္ေျပး၊ ဒီဘုန္းၾကီး ေက်ာင္းေျပးျဖစ္ေနမယ္႔အစား ေရမႀကီး ခင္ကတည္းက ေရေဘး ဒုကၡသည္ စခန္း ေတြ ၾကိဳေဆာက္ထားေတာ့ ပိုအဆင္ ေျပတာေပါ႔”ဟု ၎က ေျပာသည္။ အဆုိပါ အစီ အစဥ္သည္ ျပည္သူမ်ားပါပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရမည့္ အစီ အစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ေနရာေဒသ တစ္ခု တြင္ ဆင္းရဲသူမ်ားလည္း ရွိႏုိင္၍ အစိုးရက လုပ္ေပးႏိုင္သည့္အတုိင္း အ တာရွိသလုိ ရပ္ကြက္၊ လမ္း၊ ၿမိဳ႕နယ္ အ လုိက္လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္ ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

အစိုးရသည္သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ျဖစ္လာေသာအခါ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းလုပ္ျခင္း၊ စားနပ္ ရိကၡာ ေပး ပို႔ျခင္းတုိ႔အတြက္ အထူးသီးသန္႔ ရန္ပုံ ေငြဖယ္ ကာ ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ားအတြက္ သုံးသည့္ဘတ္ဂ်က္မရွိေၾကာင္း  UNDP မွ သဘာဝေဘး အႏၲရယ္ ေလွ်ာ႔ခ်ေရး အစီအစဥ္ တာဝန္ခံ ေဒၚလတ္လတ္ ေအးက ေျပာသည္။ ”ၿမိဳ႕ေတြ စတည္ကတည္းက ဒီေန ရာ ေရႀကီးႏုိင္တယ္၊ အဲဒီအတြက္ စမ္း သပ္မူ၊ကာကြယ္မူေတြလုပ္ဖုိ႔  DRR (သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေလွ်ာ့ခ်ေရး)အတြက္သုံးတဲ႔ ဘတ္ဂ်က္မရွိဘူး” ဟု ေဒၚလတ္လတ္ေအး က ေျပာသည္။ အမွန္တကယ္ႀကဳံေတြ႔ရင္ဆုိင္ရ သည့္ ျပည္သူမ်ားကလည္း စားဝတ္ေန ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနရသျဖင္႔ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ကိုထည့္သြင္း စဥ္းစားမႈ မရွိဘဲ ႀကဳံသလုိရွင္းေနၾကရ သည့္ အေနအထား ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေဒၚလတ္လတ္ေအးက ဆုိသည္။ ”ဒါလည္းဆင္းရဲမႈ အေျခ အေန ေၾကာင့္ပါ”ဟု ၎က ဆုိသည္။ လက္ရွိတြင္ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာ ဝေဘးအႏၲရာယ္ ေလွ်ာ႔ခ်ေရး က႑မ်ားအတြက္ ေနာ္ေဝ၊ ဂ်ပန္၊ ဥေရာပသမဂၢ တုိ႔မွ အဓိကကူညီလ်က္ရွိျပီး UNDP ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ႔ခ်ေရးအတြက္ ကန္ ေဒၚလာ ရွစ္သန္းျဖင့္ လ်ာထား ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သိရသည္။ စီမံကိန္းကာလမွာ ၂ဝ၁၃ – ၂ဝ၁၅ ျဖစ္ျပီး လက္ရွိတြင္ ဘတ္ဂ်က္ တစ္သန္းျဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ားစတင္ေဆာင္ ရြက္ေနျပီ ျဖစ္သည္။

”အဓိကကေတာ႔ DRR ကို အမ်ိဳး သားအဆင့္အေနနဲ႔ ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ ေဒသတစ္ခုခ်င္းအလုိက္ လက္ေတြ႔က် တဲ႔ အစီအမံေတြလုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ေပါ့”ဟု ေဒၚ လတ္လတ္ေအးက ေျပာသည္။ လက္ရွိတြင္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ေၾကာင့္  ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ ထိခုိက္ ဆုံး႐ံႈးမႈမ်ား ေလ်ာ႔ပါးေရးအတြက္ စီမံ ခန္႔ခြဲမႈလုပ္ငန္းမ်ားကို စနစ္တက်လုပ္ ေဆာင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းလုိက္ျပီ ျဖစ္သည္။

အဆုိပါဥပေဒအရ အႏၱရာယ္ၾကိဳ တင္ ကာကြယ္ေရးႏွင္႔ ျပင္ဆင္ေရးလုပ္ ငန္းမ်ားကိုအမ်ိဳးသားေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းကာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အျခားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊    ႏိုင္ငံရပ္ျခား ေဒသတြင္းအဖြဲ႕အစည္း မ်ားႏွင္႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ရာသီဥတုေျပာင္း လဲမႈမ်ားေၾကာင္႔ သဘာဝ ေဘးအႏၱရယ္မ်ားျဖစ္ေပၚေန သလုိ လူတုိ႔ျပဳလုပ္သည့္အျပဳ အမူမ်ား ေၾကာင္႔ လည္း  ေဘးအႏၲရာယ္ မ်ားပိုမုိျဖစ္ ေပၚလာေန သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ

ေျမာက္ပုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ မုိးဆက္တုိက္ေကာင္းေနသျဖင္႔ လွ်ပ္ တစ္ျပက္ေရ ႀကီးမႈ၊ ေျမၿပိဳမႈ၊ ေရလႊမ္းမႈမ်ား ႀကဳံေတြ႔ေနၾကရၿပီး ကခ်င္ ျပည္နယ္ေျမာက္ ပိုင္းစြန္း၊ စစ္ကိုင္း တုိင္း ေဒသႀကီးအထက္ပိုင္း အေနာက္ ေျမာက္ အျခမ္း၊ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ကရင္ ျပည္နယ္ ေျမာက္ ပိုင္းႏွင့္ ေတာင္ပုိင္း ေဒသမ်ားတြင္ ေျမၿပိဳမႈအႏၲရာယ္ ျဖစ္ ေပၚလာႏိုင္သည္ဟု kMyanmar Climate Change Watch  မွေဒါက္တာထြန္းလြင္ က သတိေပးထားသည္။

မုိးေလဝသႏွင္႔ ဇလေဗဒၫႊန္ၾကား မႈဦးစီးဌာန၏ ၾသဂုတ္လ ၂ ရက္ေန႔ မြန္းလြဲ ၁ တစ္နာရီအခ်ိန္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ သံလြင္ျမစ္ေရသည္ ေနာက္သုံးရက္ အတြင္း ဘားအံၿမိဳ႕၏ စိုးရိမ္ေရမွတ္ အ ထက္တြင္ပင္ ဆက္လက္တည္ရွိႏုိင္ၿပီး ငဝန္ျမစ္ေရသည္လည္း ေနာက္သုံး ရက္အတြင္း ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ၿမိဳ႕ ၏ စုိး ရိမ္ေရမွတ္ အထက္တြင္ပင္ ဆက္လက္ တည္ရွိႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။

ဘီးလင္းၿမိဳ႕တြင္ ေရက်သြားသျဖင္႔ ျမိဳ႕ခံအခ်ိဳ႕က ၎တုိ႔ေနအိမ္မ်ားသို႔ ျပန္ သြားၾကေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ ရပ္ကြက္ ေက်း ရြာအနိမ့္ပိုင္းမ်ားတြင္မူ ေရက်န္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ”စျမဳပ္တုန္းက နိမ္႔တဲ႔အိမ္ေတြဆုိ တံစက္ၿမိတ္အထိ ျမဳပ္တယ္ ၊ ျမင့္တဲ့ အိမ္ေတြဆုိ ၾကမ္းျပင္ေပၚအထိေရာက္ ေတာ႔ ကမန္းကတန္းေျပးပဲ၊ တစ္ခါမွ ဒီေလာက္ေရႀကီးတာ မႀကဳံဖူးဘူး”ဟု ကိုေက်ာ္မ်ိဳးမင္းက ဆုိသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားႏွင္႔ အ သြင္ေျပာင္း အစိုးရသစ္အတြက္ ယခင္ က အဓိက႐ုဏ္းမ်ား၊ ဆူပူအုံၾကြမႈမ်ား၊ ဆႏၵျပမူမ်ားက စိန္ေခၚမႈျဖစ္ ခဲ႔ေသာ္ လည္းယခုအခါ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ မ်ားပါ ပါဝင္လာၿပီ ျဖစ္သည္။

Popular Myanmar.com