"ဝိပႆနာဆုိတာ ဘာလဲ?"

ဝိပႆနာဆုိတာဟာ အရွိကုိအရွိတုိင္းျမင္တဲ့ ဥာဏ္ပါပဲ။ စာစကားႏွင့္ေျပာရရင္ ပရမတၳသဘာဝကုိ ပရမတ္ သဘာဝအတုိင္း ျမင္တဲ့ဥာဏ္ပါပဲ။

ယေန႔ျမင္ေနၾကတာက ပရမတ္သဘာဝကုိ ပညတ္အေပၚကဖုံးျပီး ျမင္ေနၾက ပါတယ္။ အဲဒီပညတ္အဖုံးကုိ ခြာျပီး ပရမတ္အတုိင္း ျမင္တဲ့ဥာဏ္ကုိ ဝိပႆနာဥာဏ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။

သတၱဝါေတြမွာ အဖုံး(၄)မ်ဳိး ဖုံးထားျခင္း ကြယ္ထားျခင္း ခံေနရပါတယ္။ အဲဒါေတြက ဘာေတြလဲလုိ႔ဆုိေတာ့
(၁)။ နာမည္ပညတ္ေခၚတဲ့ အမည္ဖုံးေနျခင္း။
(၂)။ သႏၱတိပညတ္ေခၚတဲ့ အစဥ္အတန္းဖုံးေနျခင္း။
(၃)။ သမူဟပညတ္ေခၚတဲ့ အေပါင္းအစု ဖုံးေနျခင္း။
(၄)။ သဏၭာနပညတ္ေခၚတဲ့ အသြင္သဏၭန္ဖုံးေနျခင္းတုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။


ဒီေလးမ်ဳိးဖုံးထားျခင္း ခံေနရတဲ့အတြက္ အမွန္တကယ္အရွိကုိ မျမင္နုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္။

၁။ ေလာကမွာ အရာဝတၳဳမွန္သမ်ွေတြဟာ တကယ္ကေတာ့ ပရမတ္ေတြခ်ည္းျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါကုိပင္ နာမည္ မတပ္ရင္ ေခၚလုိ႔မျဖစ္ေတာ့ ၊ စကားေျပာလုိ႔မျဖစ္ေတာ့၊ (ငါ၊ သူ၊တစ္ပါး၊ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ၊ ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္မဲ၊ မေခ်ာ) စသည္ျဖင့္ နာမည္အသီးသီးတပ္ၾကပါတယ္။ ၾကာေတာ့ သတၱဝါေတြဟာ မူလပရမတ္အေပၚ စိတ္မေရာက္ဘဲ နာမည္တင္ပဲ စိတ္စြဲသြားေတာ့တယ္။ နာမည္ကုိ ရုိးရုိးစြဲရုံတင္မကဘဲ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ နာမည္ကပဲ ခုိက္တယ္။ နာမည္ကပဲ အက်ဳိးေပးတယ္ဆုိျပီး နာမည္ေျပာင္းရတာနဲ႔ ေရြးရတာနဲ႔ ရွဳပ္ကုန္ေတာ့တာပါ။ ဒါဟာ မူလ(ခႏၶာငါးပါး- တနည္း- ရုပ္တရား၊ နာမ္တရား လုိ႔ေခၚတဲ့ ပရမတ္)ကုိ မျမင္ေအာင္ (ေမာင္ျဖဴ၊ ေမာင္မဲ) စတဲ့ နာမည္ပညတ္က ပရမတ္အမွန္ကုိ ဖုံးလုိက္တာပါ။

၂။ “သႏၱတိပညတ္ေခၚတဲ့ အစဥ္အတန္းဖုံးေနတယ္” ဆုိတာက ပရမတၳသဘာဝ အစစ္အမွန္ဟာ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု တစ္စပ္တည္းမဟုတ္ဘူး။ (အျပတ္ေတြ) ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ဆက္တည္းလုိ႔ထင္ရေလာက္ ေအာင္ ျဖစ္ပ်က္မႈက ျမန္ေလေတာ့ ဥာဏ္က ထိေအာင္မစူးစုိက္နုိင္လုိ႔ တဆက္တည္း ထင္မွတ္ေနၾကတယ္။

မီးစ တစ္ခုကုိ ညဥ့္အခါ လူတစ္ေယာက္က အေဝးကေနျပီး စက္ဝုိင္းျဖစ္ေအာင္ ျမန္ျမန္လွည့္ျပရင္ မသိတဲ့သူက မီးစက္ဝုိင္းလုိ႔ ထင္ရသလုိပါပဲ။ဒါဟာ ပရမတ္အမွန္ကုိ သႏၱတိပညတ္က ဖုံးလုိက္တဲ့သေဘာပါပဲ။

၃။ " သမူဟပညတ္ေခၚတဲ့ အေပါင္းအစုကေနဖုံးေနပုံ” ကုိေတာ့ ဒီလုိမွတ္သားရပါမယ္။ ပရမတ္သဘာဝမွာ ရုပ္ေတြလဲ သူ႔ဘာသူ၊ သူ႔ကလာပ္စည္းႏွင့္သူ တစ္ခုျပီးမွ တစ္ခုျဖစ္ေနၾကတယ္။ စိတ္ေတြလဲ တစ္စိတ္ျပီးမွ တစ္စိတ္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အေပါင္းအစုရယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။

ဒီလုိမရွိပါဘဲလ်က္ အေပါင္းအစုရယ္လုိ႔ ထင္မွတ္ ေနၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရုပ္အေပၚမွာ ရုပ္တုံးၾကီးပဲ ရုပ္ခဲၾကီးပဲလုိ႔ ထင္မွတ္ေနၾကတာဟာ သမူဟပညတ္ အဖုံးခံရတာပါပဲ။

၄။"သဏၭာနပညတ္ေခၚတဲ့ သဏၭာန္အသြင္" ဖုံးပုံကေတာ့ ပရမတၳသဘာဝမွာ ေယာက်္ားသဏၭာန္၊ မိန္းမသဏၭာန္၊ ေခြးသဏၭာန္၊ ငွက္သဏၭာန္၊ လက္သဏၭာန္ရယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။

အဝုိင္း ေလးေထာင့္ ဆုိတဲ့ သဏၭာန္ေတြလဲ မရွိပါဘူး။ ဒီသဏၭာန္ေတြဆုိတာက ပရမတၳသဘာဝရဲ႕ တည္ေနဟန္ကုိ လုိက္ျပီး ေခၚေနၾကတာ၊ တကယ္အရင္းခံ ပရမတ္ကေတာ့ သဏၭာန္အေနျဖင့္ မရွိပါဘူး။

ဒါကုိ ဥပမာျဖင့္ျပရရင္ ေျမမွဳန္႔ေတြကုိစု၊ ေရႏွင့္နယ္၊ ျပီးေတာ့ အမွဳန္႔ေတြ ကုိ ႏြားရုပ္လုပ္ရင္ႏြားရုပ္ လုိ႔ ေခၚနုိင္တယ္။ လူရုပ္လုပ္ရင္ လူရုပ္လုိ႔ေခၚနုိင္တယ္ လုပ္ခ်င္ရာအရုပ္ေတြ လုပ္ျပီး ေခၚနုိင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္တကယ္အရင္းခံ ကေတာ့ ေျမမွဳန္႔အစစ္ သာ ျဖစ္တယ္။ ဒါကုိပင္ သူ႔တည္ေနဟန္ကုိလုိက္ျပီး အမ်ဳိးမ်ဳိးေခၚေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဥပမာႏွင့္တထပ္တည္းပင္ ပရမတ္ေတြကုိလဲ သူတုိ႔တည္ေနဟန္ကုိလုိက္ျပီး လူလုိ႔ေခၚခ်င္ေခၚၾကတယ္။ နတ္လုိ႔ေခၚခ်င္ေခၚၾကတယ္။ အိမ္ ေက်ာင္း၊ ဇရပ္အသီးသီးေခၚၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မူလပရမတ္ကေတာ့ လူလည္းမဟုတ္၊ နတ္လည္းမဟုတ္၊ အိမ္၊ေက်ာင္း၊ ဇရပ္လည္းမဟုတ္ဘူး။

သတၱဝါေတြဟာ ဒီသဏၭာန္ေတြကုိခ်ည္း မ်က္မွန္း တန္းမိေနတာက ကမၻာအနမတဂၢ ၾကာေလေတာ့ အမွားၾကာေတာ့ အမွန္ျဖစ္တာလုိ တကယ္ ပရမတ္ေတြကုိေတာ့ မျမင္လုိေတာ့ဘဲ သဏၭာန္ပညတ္ေတြ အေပၚမွာ ထင္ျမင္စြဲလမ္း ေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ပရမတ္အမွန္ကုိ သဏၭာန္ပညတ္ဖုံးတာပဲ။

“ဝိပႆနာဆုိတာဘာလဲ” ဆုိတဲ့ အေမးကုိ ေပါင္းျပီး ေျဖရရင္ အမွား အဝိဇၨာၾကီးဖုံးထားတာကုိခြာျပီး အမွန္ ပရမတ္ အေပၚမွာ(တစ္နည္း) ပင္ကုိယ္အရွိတရားအေပၚမွာ အဲဒီအရွိတရားရဲ႕ ပင္ကုိယ္သေဘာကုိ ျမင္ျခင္း၊ ၾကည့္ျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ေျပာရပါမယ္။

ပရမတၳသဘာဝေတြဟာ ပင္ကုိယ္သဘာဝအားျဖင့္ျဖစ္ျပီး ျဖစ္လုိက္၊ ပ်က္လုိက္ေနပါတယ္။ ဝိပႆနာဥာဏ္ဆုိတာက အဲဒီအမွန္သဘာဝကုိ အမွန္အတုိင္းရွဳျမင္မႈသာျဖစ္ပါတယ္။

ကုိယ္လုိခ်င္သလုိဆြဲျပီး ၾကည့္တဲ့ဥာဏ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ အရွိကုိ အရွိတုိင္း ၾကည့္တဲ့ဥာဏ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ (တစ္နည္း) နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းလက္ေတြ႕က်င့္စဥ္သည္ (ဝိပႆနာ)ပင္ျဖစ္သည္။

♦ ဝိပႆနာဟူသည္ ဝိ= အထူး၊
♦ ပႆ= ရွဳၾကည့္ရျခင္း၊
♦ (ဝိပႆနာ) ဟူသည္ (ရုပ္-နာမ္) တုိ႔၏ ျဖစ္ျခင္း၊ ပ်က္ျခင္းကုိ ရွဳၾကည့္ရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

“ခႏၶာဒိ သခၤတဓေမၼ၊ အနိစၥာဒိ ဝိဝိဓာကာေရန ပႆတီတိ ဝိပႆနာ”၊ “ ပညတၱိ ံဌေပတြာ အနိစၥာဒိကာေရန ဝိဝိဒံပႆတီတိ ဝိပႆနာ” (မဟာသတိပ႒ာနသုတ္) ဟူ၍ျပဆုိထားရာ၊ (ဝိပႆနာ)ဟူသည္ (နိဗၺာန္)ေရာက္ေၾကာင္းအတြက္ (ပညတ္) တုိ႔ကုိ ပယ္ခြာျပီး (ရုပ္နာမ္)တုိ႔၏ (အနိစၥ) မျမဲျခင္း၊ (ဒုကၡ) ဆင္းရဲျခင္း၊ (အနတၱ) အစုိးမရျခင္း၊ ကုိယ့္အလုိ မဟုတ္ ျခင္း စသည့္ အထူးထူးအျပားျပားေသာ အျခင္းအရာတုိ႔ကုိ (ဥာဏ္)ျဖင့္ျမင္ေအာင္ ရွဳ႕ၾကည့္ျခင္းသည္ (ဝိပႆနာ) မည္ပါတယ္လုိ႔ ေျဖၾကားလုိက္ရပါမယ္။

ဒီဝိပႆနာဥာဏ္ဟာ ဆင္ျခင္ပုံ အဆင့္ဆင့္ကုိ လုိက္ျပီး အသီးသီးဥာဏ္စဥ္ ၁၀-ပါး ရွိပါတယ္။ ပရမတ္တရား ေတြကုိ မူလအေျခခံအားျဖင့္ အာရုံဆီသုိ႔ ညြတ္တတ္ေသာ သေဘာကတစ္မ်ဳိး၊ မာသေဘာ၊ ပူသေဘာ၊ ေအးသေဘာ၊စတဲ့ သေဘာကတစ္မ်ဳိးလုိ႔ သိျခင္းကုိ နာမ္ႏွင့္ ရုပ္ပုိင္းျခားသိတဲ့အတြက္ (နာမရူပပဋိေစၦဒဥာဏ္) လုိ႔ေခၚတယ္။

ျပီးေတာ့ နာမ္ တရား၊ ရုပ္တရားဆုိတာ သူ႔အလုိလုိ ျဖစ္တာမဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္းႏွင့္တကြ ပုိင္းျခာသိတဲ့ဥာဏ္ကုိေတာ့ (ပစၥယပရိဂၢဟဥာဏ္) လုိ႔ေခၚတယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ပါးကုိေတာ့ ဝိပႆနာရဲ႕ အေျခခံဥာဏ္လုိ႔မွတ္ရပါမယ္။ ဒီဥာဏ္ႏွစ္ပါးကုိရရင္" စူဠေသာတာပန္" လုိ႔ ေခၚပါတယ္။

ဒုတိယဘဝမွာ ဂတိျမဲျပီး အပါယ္မက်တဲ့ ေသာတာပန္အငယ္စားလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအထက္က ဝိပႆနာဥာဏ္မ်ားကေတာ့
(၁)။ သမၼသနဥာဏ္။
(၂)။ ဥဒယဗၺယဥာဏ္။
(၃)။ဘဂၤဥာဏ္။
(၄)။ဘယဥာဏ္။
(၅)။ အာဒီနဝဥာဏ္။
(၆)။နိဗၺိဒါဥာဏ္။
(၇)။ မုဥၥိတုကမ်တာဥာဏ္။
(၈)။ ပဋိသခၤ ါဥာဏ္။
(၉)။ သခၤ ါ႐ုေပကၡဥာစ္။
(၁၀)။ အနုေလာမဥာဏ္ ဆုိျပီး ဝိပႆနာဥာဏ္ ဆယ္ပါးရွိပါတယ္။

ဒီလုိ တစ္ပါးတည္းေသာ ဝိပႆနာဥာဏ္က (၁၀) ျဖစ္ရတယ္ဆုိတာဟာ ဥာဏ္ရဲ႕ျမင္ပုံ အျခင္းအရာ အနုအရင့္ကုိလုိက္ျပီး ကြဲျပားရတယ္လုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။ နာမည္တပ္ထားျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဝိပႆနာဥာဏ္ေတြဟာ ေလာကီဥာဏ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကုတၱရာဥာဏ္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ မဂ္ဥာဏ္ ဖုိလ္ဥာဏ္ကူးမွ ေလာကုတၱရာဥာဏ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

မဂ္ဥာဏ္သုိ႔ကူးပုံ အနုေလာမဥာဏ္ကုိ ေရာက္ရင္ မဂ္သုိ႔ကူးေတာ့မည္ဟု မွတ္ရပါမယ္။ အဲဒီအခါမွာ စိတ္ကေလးျဖစ္ပုံကုိ အဘိဓမၼသဂၤဟက်မ္းမွာ ျပထားတာရွိပါတယ္။ ပါဠိေတာ္ကုိ မျပေတာ့ပါဘူး။

အနုေလာမဥာဏ္ျဖစ္ျပီးရင္ ပုထုဇဥ္အႏြယ္ကုိ ျဖတ္လ်က္ အရိယာအႏြယ္ကုိ ျဖစ္ေစ တတ္တဲ့ ေဂါၾတဘူ စိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစိတ္ဟာ နိဗၺာန္အာရုံျပဳပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ေဂါၾတဘူစိတ္ဟာ ေလာကီ မဟာကုသုိလ္စိတ္ပဲ ျဖစ္ပါေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ မဂ္စိတ္ျဖစ္လာပုံက ဒီလုိပါ။ အဲဒီ ေဂါၾတဘူဥာဏ္ရဲ႕အျခားမဲ့မွာ သိ၊ ပယ္၊ဆုိက္၊ ပြား (၄)ပါး ကိစၥကုိ တစ္ခ်က္တည္း ျပီးေစတဲ့ မဂ္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။

အဲဒီမဂ္စိတ္ တစ္ၾကိမ္ျဖစ္ျပီး ဖုိလ္စိတ္ ၂-ၾကိမ္၊ ၃-ၾကိမ္ျဖစ္ျပီးေနာက္ ဘဝင္က်ပါတယ္။ အဲဒီ ဖုိလ္စိတ္လည္း နိဗၺာန္ကုိပဲအာရုံျပဳပါတယ္။ အဲဒီလုိ မဂ္စိတ္ ဖုိလ္စိတ္ေတြနဲ႔ နိဗၺာန္ကုိ အာရုံျပဳတာကုိပင္ နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

လူကနိဗၺာန္ကုိေရာက္သြား တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေသျပီးမွ နိဗၺာန္ကုိ ေရာက္သြားတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီလုိတစ္ၾကိမ္မ်ွ နိဗၺာန္ကုိျမင္လုိက္ရင္ ဒိ႒ိ၊ ဝိစိကိစၦာျပတ္ျပီး ေသာတာပန္တည္တယ္။ အပါယ္တံခါးလည္းလုံးဝ ပိတ္တယ္။ (၇)ဘဝ အလြန္ဆုံး သံသရာမွာ လည္ျပီး အထက္တန္းက်က် စံစားျပီးေနာက္ နိဗၺာန္ဝင္မည့္ ေသခ်ာသူျဖစ္ပါတယ္ဆုိတာ အသိေပးေရးသားလုိက္ရပါသည္။

စာဖတ္သူအားလုံး သက္ရွည္က်န္းမာစိတ္ခ်မ္းသာ၍ လုိရာဆႏၵမ်ားတစ္လုံးတစ္ဝတည္းျပည့္ဝၾကပါေစ။

- အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္ အိႏၵိယနုိင္ငံ)