ကမာၻေက်ာ္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းေတာ္ၾကီးအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား

 စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ စစ္ကိုင္း ၿမိဳ႕နယ္၊ မင္းကြန္းေဒသရွိ ေခါင္းေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ ျမန္မာျပည္သာမက ကမၻာ့အဆင့္မီ အေက်ာ္ၾကားဆံုး ျဖစ္သည္။ မင္းကြန္းေဒသ၏ သမိုင္း၀င္ကမၻာေက်ာ္ႀကီး (၅) ႀကီးတြင္ တစ္ပါးအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ ေဒသသမိုင္း ျမန္မာ့သမိုင္းမွ ကမၻာ့အဆင့္မီ မွတ္တမ္း၀င္ျဖစ္ေသာ မင္းကြန္း ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ၁၁၇၀ ျပည့္ႏွစ္ ကဆုန္လဆန္း ၅ ရက္တြင္ ဘိုးေတာ္ဘုရား အမိန္႔အရ ပန္းဘဲ၀န္ႀကီး မဟာနႏၵေက်ာ္သူက ၾကပ္မတ္၍ ပုထိုးေတာ္ႀကီး အဆင္တန္ဆာအဂၤါအျဖစ္ အေရွ႕ဘက္ ဘိုးေတာ္ဘုရား ယာယီစံျမန္းရာ နန္းေတာ္ ကၽြန္းရြာေလးအနီး စြန္းလြန္းရြာတြင္ သြန္းလုပ္ေစခဲ့သည္။ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ေၾကးညိဳကို မ႑ိဳင္ထား၍ ေၾကးသားထဲတြင္ ေရႊစ၊ ေငြစမ်ား၊ ေၾကးနီ၊ ေၾကး၀ါမ်ား၊ ေဘာ္၊ သံကၽြတ္ စေသာ ဓာတ္သတ္ၱဳမ်ား ပါ၀င္သျဖင့္ ဓာတ္မိလာဘတ္ရွိေသာ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ျဖစ္သည္။ မင္းကြန္းေဒသရွိ ဘုရားစံုဖူး၍ ေနာက္ဆံုး ေခါင္းေလာင္းႀကီး ထုိးၿပီး လိုအင္ ဆႏၵအမ်ဳိးမ်ဳိး ေတာင္းၾကရသည္။

ေခါင္းေလာင္းေတာ္ႀကီးကို သြန္းလုပ္ ရာ ေၾကးစေသာ အေလးခ်ိန္ ပိႆာေပါင္း (၅၅,၅၅၅) ပိႆ ကုန္က်ခဲ့၍ လြယ္လင့္တကူ မွတ္ယူေစႏုိင္ရန္ “မင္း-ျဖဴ-မွန္-မွန္-ေျပာ” ဟူေသာ သေကၤတတစ္ခု တီထြင္ ခဲ့သည္။ ေခါင္းေလာင္းမသြန္းမီ စုေဆာင္းထားေသာေၾကးမ်ားကို ခ်ိန္တြယ္ၿပီးမွ ျဖစ္သည္။

ေခါင္းေလာင္းေတာ္ႀကီးကို ဧရာ၀တီ ျမစ္တစ္ဘက္ကမ္းစြန္းလြန္းရြာမွ မင္းေမာ္ကြန္းသို႔ေရာက္ေအာင္ ေမာင္ေခ်ာင္းထူး၍ ၀ါဆို၊ ၀ါေခါင္ေရႀကီးခ်ိန္တြင္ ကရ၀ိတ္ ေဖာင္ေတာ္ႏွစ္စင္းျဖင့္ ဘိုးေတာ္ဘုရား ကိုယ္ ေတာ္တိုင္ဦးေဆာင္ကာ မင္းခမ္းမင္း နား ပြဲသဘင္မ်ဳိးစုံက်င္းပကာ ေခါင္းေလာင္း ေတာ္ႀကီးတင္လွဴမည့္ ပုထိုးေတာ္ႀကီး ေျမာက္ဘက္တြင္ ခ်ိတ္ဆြဲပူေဇာ္ခဲ့သည္။

ပထမဦးဆံုး ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို အုတ္တိုင္ေပၚတြင္ သစ္သားယက္မႀကီး တင္၍ ခ်ိတ္ဆြဲလွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ၁၈၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေျမငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး ျပဳတ္က်ေျမခခဲ့ဖူးသည္။ ထိုအခ်ိန္က ေၾကးပိႆခ်ိန္ ငါးပိႆာခန္႔ ပဲ့ထြက္သြားသည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၀၄ ခုႏွစ္ တြင္ ဧရာ၀တီသေဘၤာကုမၸဏီမွ မစၥတာ စီဂ်ီဂၽြန္ ဦးေဆာင္ၿပီး မူလသစ္သား၊ ယက္မ၊ ဘု႒္တိုင္တို႔ကို သံယက္မသံတိုင္တို႔ျဖင့္ ေျပာင္းလဲတပ္ဆင္ေပးခဲ့ရာ ယေန႔တိုင္ ေတြ႕ျမင္ေလ့လာရသည့္ ပံုအသြင္ပင္ ျဖစ္ သည္။ အမိုးျပႆဒ္ သံုးဆင့္တိုင္ေပါင္း ၁၆ တိုင္၊ သံ ပန္း အကာအရံ ဘံုဗိမာန္ အတြင္း၀ယ္ ခန္႔ညားထယ္၀ါလွပသည့္ ေခါင္းေလာင္းႀကီး အတိုင္းအတာမ်ားမွာ အ၀အခ်င္း ၁၆ ေပ ၉ လက္မ လံုးပတ္ အခ်င္း ၅၀ ေပ ၃ လက္မ၊ အေစာက္ ၂၀ ေပ ၃ လက္မ၊ အထူ ၁ ေပ ၇ လက္မ၊ အျမင့္ ၂၇ ေပ ၈ လက္မတို႔ ျဖစ္သည္။

ေခါင္းေလာင္းသမိုင္းသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄,၀၀၀ ေက်ာ္က တ႐ုတ္ ျပည္ေဒသတြင္ စတင္ေပၚ ေပါက္ခဲ့သည္။ ခရစ္ယာန္ သာသနာ ထြန္းကားခ်ိန္တြင္ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားမွာ ခ်ိတ္ဆြဲထားၾကသည္။ ပထမတြင္ ေခါင္းေလာင္းကို အခ်က္ေပးကိရိယာျဖင့္ အသံုးျပဳလာၾကရာမွ ဘာသာေရးကိစၥမ်ား နန္း တက္ပြဲမ်ားလက္ထပ္ပြဲမ်ားတြင္လည္း အသံုးျပဳလာၾက သည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။

စစ္ၿပီးသည့္အထိမ္းအမွတ္ လြတ္လပ္ ေရး အထိမ္းအမွတ္ ပြဲမ်ားတြင္လည္း ေခါင္းေလာင္းသံကို ၾကားသိ ေနရသည္။ ဘုန္းႀကီးပံ်၊ ဘုရင္နတ္ရြာစံေသာ နာေရး ကိစ္ၥမ်ားတြင္လည္းအသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ကုသိုလ္ အမွ်ေ၀ပြဲမ်ားတြင္လည္း ေခါင္းေလာင္းသံ ၾကားသိေနရသည္။ ေခါင္း ေလာင္းကို ေလးေထာင့္အ၀ိုင္း အႀကီးအ ေသးသ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိး သြန္းလုပ္ၾကသည္။

ေခါင္းေလာင္းေတာ္တြင္ ဇာတ္ေတာ္နိ ပါတ္စေသာ ႐ုပ္ႂကြ႐ုပ္လံုးမ်ား ထည့္သြင္းထားသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ လက္ ျဖင့္ထိုးရေသာ ေခါင္းေလာင္း၊ ႀကိဳးျဖင့္ ဆြဲထိုးရေသာေခါင္းေလာင္း၊ စက္တပ္ထား ေသာ ေခါင္းေလာင္းစသည္ျဖင့္ ေခတ္အလိုက္ မ်ားျပားေပသည္။ ေခါင္းေလာင္း၏ အစိတ္အပိုင္း အဂၤါ မ်ားမွာ အထက္ပိုင္းမွ ေအာက္သို႔ (၁) ပုစြန္ထုပ္၊ (၂)ဆံု၊ (၃)ၾကာအံု၊ (၄)ေဖာင္း၊ (၅)ဇက္၊ (၆) နားပန္း ဟုေျခာက္ခု ေတြ႕ရွိရသည္။ ဘုရား သမိုင္း၊ ၿမိဳ႕ရြာသမိုင္း၊ စာေပသမိုင္းမ်ားကို ေခါင္းေလာင္းမ်ားတြင္ အမွတ္တရ ေရး ထိုးထားၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အခ်ဳိ႕ အေရးႀကီးေသာ ျမန္မာ့သမိုင္း မွတ္ တမ္းမ်ားကို ေခါင္းေလာင္းတို႔တြင္ ေတြ႕ရွိရသည္။

သို႔ရာတြင္ ထုထည္ႀကီးမားၿပီး ကမ္ၻာ့ အဆင့္ရွိ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးတြင္ မည္သည့္သမိုင္းစာမွ် ေရးထိုးထားျခင္း မရွိသည္မွာ ထူးျခားလွသည္။ ျမန္မာျပည္ ပ်ဴေခတ္၊ ပုဂံေခတ္၊ ပင္းယေခတ္၊ အင္း၀ ေခတ္မွစ၍ ယေန႔တိုင္ အခမ္းအနား ဘာ သာေရး အေဆာက္အအုံမ်ားတြင္ ေခါင္း ေလာင္းသည္ အဓိက ပါ၀င္ ေနရာယူေန သည္ကို သတိျပဳသင့္ေပသည္။ သက္တမ္း ရွည္ ကမ္ၻာ့သမိုင္း၀င္ ေခါင္းေလာင္းႀကီးမ်ား အနက္ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးသည္ ဂုဏ္ယူ၀င့္ႂကြား ေနရာယူဆဲ ျဖစ္သည္။

ကမၻာ့သမိုင္း၀င္ ေခါင္းေလာင္းႀကီးမ်ား အနက္ ႐ုရွားႏုိင္ငံ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ကရင္မလင္ နန္းေတာ္ရွိ ဇာကို လုိေကာ့အမည္ရွိ၊ ေခါင္း ေလာင္းႀကီးသည္ တန္ခ်ိန္ ၂၀၀ ေက်ာ္ ရွိ၍ ကမ္ၻာ့အႀကီးဆံုး ေခါင္းေလာင္း ျဖစ္ သည္ တန္ခ်ိန္ ၁၂၈ တန္ရွိေသာ ကမ္ၻာ့ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ေခါင္းေလာင္းမွာလည္း ေမာ္စကိုၿမိဳ႕မွာပင္ ရွိသည္။

ယခု မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးမွာ တန္ခ်ိန္ ၉၀ ေက်ာ္သျဖင့္ တတိယအႀကီးဆံုး ေခါင္းေလာင္းအျဖစ္ ကမၻာ့မွတ္တမ္း ၀င္ထူးျခားေသာ ျမန္မာ့ဂုဏ္ေဆာင္ ျဖစ္ သည္။ ေခါင္းေလာင္းႀကီး စတင္ သြန္းလုပ္ ခဲ့ရာမွ ၁၃၇၆ ျပည့္ႏွစ္၊ ကဆုန္တြင္ သက္ တမ္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ျပည့္ေျမာက္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ႐ုရွႏုိင္ငံ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ရွိ ကမ္ၻာ့ အႀကီးဆံုး ေခါင္းေလာင္းႀကီးတို႔မွာ တီးႏုိင္ ထိုးႏုိင္ ေခါက္ႏုိင္ေသာအရာ မဟုတ္ သျဖင့္ ကမ္ၻာ့ သုေတသီတို႔မွာ အသံပိုင္းဆိုင္ရာ ေလ့လာခြင့္ မရခဲ့ၾကေပ။

ဤ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးသည္ တီးႏုိင္ထိုးႏုိင္ ေခါက္ႏုိင္သျဖင္ ကမၻာ့သုေတသီတို႔အား အသံပိုင္း ဆုိင္ရာ ေလ့လာခြင့္ ရရွိေစသည္။ ေခါင္းေလာင္းႀကီး၏ အသံမွာ တစ္မိုင္ခန္႔ေလာက္ကပင္ ၾကားႏိုင္သည္။

ယခင္ေရွးလူ သမိုင္းထူေနာင္လူသမိုင္း ေစာင့္ရမည္။မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႏွစ္ေထာင္ေသာင္းၾကာေညာင္းရွည္ေ၀ရလိမ့္မည္ေခါင္းေလာင္းကိုထိုး ဆုပန္မ်ဳိးအက်ဳိးရွိရာ ေဆာင္ရြက္မည္။

ထို႔ေၾကာင့္ တီးႏုိင္၊ ထိုးႏုိင္၊ ေခါက္ႏုိင္ေသာ ေခါင္းေလာင္းတို႔တြင္ ဤ မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္းႀကီးသည္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးအျဖစ္ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္မ်ားကို ႏုိင္ငံသားတိုင္း ၀ိုင္း၀န္းထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ သင့္ေပေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

Mizzima