သားအိ္မ္ေခါင္း ကင္ဆာကာ ကြယ္ေဆး အေၾကာင္း

 

ေၾကာ္ျငာ တာေတာ့ မပာုတ္ ဘူးေနာ္။ အခု တေလာ အေမး မ်ားေန တာေရာ၊ အမ်ိဳး သမီးေတြ အေနနဲ႔ သိသင့္ တယ္ထင္ လို႔ေရာ ေရး လိုက္တာ ပါ။ သား အိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ (Cervical cancer) ပာာ Human papilloma virus (HPV) ေၾကာင့္ အဓိက ျဖစ္ပြားရပါ တယ္။ HPV ဆိုတဲ့ ေရာဂါ ပိုးပာာ လူ႔ခႏၵာ ကိုယ္ကို ေတာ္ေတာ ္ေလးကို ဒုကၡ ေပးတဲ့ ေရာဂါ ပိုးပါ။ ေနရာ အႏွံ႔မွာ ေရာဂါ ၿဖစ္ေစ ႏိုင္ပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေရာဂါ ပိုးကူး စက္ခံ ရတာ တစ္မ်ိဳး တည္းနဲ ႔ေတာ့ အဲေလာက္ ေရာဂါ ေတြျဖစ္ လာတာ ေတာ့မပာုတ္ ပါဘူး။ ဒီေရာဂါ ပိုးလည္း ကူးစက္ ခံထား ရမယ္၊ တျခား ေရာဂါ ျဖစ္ေစ ႏိုင္တဲ့ ကိုယ္ခံ အားကို ေလ်ာ့ေစတဲ့ ဓါတ္ေရာင္ ျခည္ သင့္တာ မ်ိဳး၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာ မ်ိဳးေတြ ရွိလာ ျပီဆုိရင္ေတာ့ ေရာဂါ ျဖစ္ဖို႔ အေျခ အေန ပိုမ်ား လာပါျပီ။

အမွန္ ေတာ့ HPV ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါ အမ်ား အျပား ရွိတဲ့ အတြက္ အဲဒါ ေတြအကုန္လံုး ကိုလိုက္ ေရးမယ္ ဆိုရင္ အရမ္းရွည္ သြားႏိုင္ ပါတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ဒီ ေခါင္းစဥ္ ရဲ႕အဓိက ရည္ရြယ္ ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ ေဆးအေၾကာင္း ကိုပဲ တင္ျပ ပါ့မယ္။ HPV ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါ ေတြထဲ မွာမွ အသိ မ်ားတာ ကေတာ့ အမ်ိဳး သမီး ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာ နဲ႔ လိင္အဂၤါ ၾကြက္ႏို႔ (Genital warts) တို ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ( သား အိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ေရာဂါ အေၾကာင္း နဲ႔ပတ္သက္ ျပီးေတာ့ ပို႔စ္တစ္ ခုေရးေပး ပါ့မယ္။ ဒီ ေနရာ မွာေတာ့ အရမ္း ရွည္ေန မွာစိုးတဲ့ အတြက္ ထားခဲ့ ပါ့မယ္။)

HPV ဆိုတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ မွာ အမ်ိဳး အစားေပါင္း ေျမာက္မ်ား စြာရွိ ပါတယ္။ အဲဒီ ထဲကမွ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာ ကိုျဖစ္ေစ တဲ့အမ်ိဳး အစား ကေတာ့ 16 and 18 ျဖစ္ျပီး လိင္အဂၤါ ၾကြက္ႏို ႔ေတြျဖစ္ တာကေတာ့ 6 and 11 တို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ သား အိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး က်ေနာ္ ဖတ္ဖူး တာကေတာ့ ၂ မ်ိဳးရွိ ပါတယ္။ Gardasil နဲ႔ Cervarix ဆိုတဲ့ အမ်ိဳး အစား ေတြပါ။ Cevarix ဆိုတဲ့ ေဆးကေတာ့ HPV 16 and 18 ကိုပဲ ကာကြယ္ တဲ့အတြက္ သား အိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ကိုသာ ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။ Gardasil အမ်ိဳး အစား ကေတာ့ အဲဒီ ၄ မ်ိဳးလံုးကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္တယ္ လို႔ဆို ပါတယ္။
တစ္ခု ရွိတာ ကေတာ့ ဒီ ကာကြယ္ ေဆးေတြ အကာ အကြယ္ ေပးတာ က ဒီ ၄ မ်ိဳးပဲ ရွိတာမို႔ တျခား HPV အမ်ိဳး အစား ေတြက ေနလည္း ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ လည္း ဒီ အမ်ိဳး အစား ၄ မ်ိဳး ထက္စာ ရင္ေတာ့ အေတာ္ ေလးကို နည္းပါတယ္။ ဘယ္ ကာကြယ္ေဆး ကမွေတာ့ လံုး၀ အျပည့္ အ၀ ေရာဂါ မျဖစ္ ေအာင္ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ တယ္လို႔ မရွိ ပါဘူး။ ဒီ ကာကြယ္္ ေဆး ေတြကို ေယာက်္ား ေတြမွာလည္း ထိုးႏိုင္ ပါတယ္။ ေယာက္်ား ေတြမွာ ထိုးရင္ေတာ့ လိင္ အဂၤါ ၾကြက္ႏို႔ အျပင္ HPV ေၾကာင့္ျဖစ္ တဲ့တျခား ကင္ဆာ ေတြကို အကာ အကြယ္ ေပးပါတယ္။ တစ္ခု သိထား သင့္တာက ဒီေဆး ေတြပာာ ကာကြယ္ ေဆးသက္ သက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါ ျဖစ္ျပီး သူေတြမွာ ထိုးရင္ေတာ့ ဘာမွ အက်ိဳး မထူး ႏိုင္ပါ။

ဘယ္သူ ေတြမွာ ထိုးသင့္ သလဲ။
အဓိ ကအ ေနနဲ႔ ကေတာ့ အသက္ ၉ ႏွစ္ကေန ၂၅ ႏွစ္ၾကား မွာရွိတဲ့ အမ်ိဳး သမီး တိုင္းထိုး လို႔ရ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လည္း အမ်ိဳး သမီး အသက္ ၄၅ ႏွွစ္ထိ ကာကြယ္ ေဆးထိုး လို႔ရ ပါတယ္။ အမ်ိဳးသား ေတြမွာ ထိုးမယ္ ဆိုရင္လည္း ဒီ အသက္ ေလာက္ပါပဲ။

ဘယ္သူ ေတြမွာ မထိုး ရဘူးလဲ။
ကာကြယ္ ေဆးမွာ ပါတဲ့ အရာ ေတြနဲ႔ ဓါတ္မ တည့္တဲ့ သူေတြ ထိုးလို႔ မရ ပါဘူး။ အထူး သျဖင့္ Gardasil ပာာ တေစး (Yeast) ကထုတ္ တာျဖစ္ တဲ့အတြက္ အဲဒါ နဲ႔မ တည့္တဲ့ သူေတြ ထိုးလို႔ မရ ပါဘူး။
အရမ္း နာမက်န္း ျဖစ္ေန တဲ့သူ ေတြ ( လံုး၀ ထိုးလို႔ မရတာ ေတာ့ မပာုတ္ ပါဘူး၊ နာမ က်န္းျဖစ္ ေနခ်ိန မွာမထိုးဘဲ ေနေကာင္း လာမွ ထိုးလို႔ ရပါတယ္။)
ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ေတြ မွာဒီ ေဆးရဲ႕ဆိုးက်ိဳး ဘယ္လို ျဖစ္လာ ႏိုင္လဲ ဆိုတာကို ေသခ်ာ မသိ ေသးတဲ့ အတြက္ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ေတြ မွာထိုးဖို႔ ကို အားမ ေပးပါဘူး။ ကိုယ္၀န္ မရွိ ခ်ိန္မွာ ထိုးျပီး ကိုယ္၀န္ ေဆာင္လို႔ ရပါတယ္။ အဲဒီ အတြက္ ဆိုးက်ိဳး မရွိ ပါဘူး။

ဘယ္ေလာက္ ကာကြယ္ ေပးႏိုင္လဲ။
သား အိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ကို ၇၀ ရာခိုင္ႏွဳန္း၊ လိင္ အဂၤါ ၾကြက္ႏို႔ ကို ၉၀ ရာခိုင္ႏွုန္း ကာကြယ္ ေပးႏို္င္ ပါတယ္။

ဘယ္ ႏွစ္ၾကိမ္ ထိုးရမလဲ။ ဘယ္သူ နဲ႔ထိုး ရမလဲ။ ဘယ္မွာ သြားထိုး ရမလဲ။
၃ ၾကိမ္ထိုး ရပါတယ္။ ပထမ ဆံုး တစ္ၾကိမ္၊ ၂ လ အၾကာမွာ တစ္ၾကိမ္၊ ၆ လ အၾကာ မွာ တစ္ၾကိမ္ ထိုးရ ပါတယ္။ ဘယ္ ဆရာ၀န္ နဲ႔မဆို ထိုးလုိ႔ ရပါတယ္။ အသား ေဆးျဖစ္လို႔ လက္ေမာင္း ဒါမွ မပာုတ္ တင္ပါး မွာထိုး လို႔ရ ပါတယ္။ မိမိ ဘာသာ ေဆး၀ယ္ ျပီး ေဆးခန္း တစ္ခုခု မွာသြား ထိုးခိုင္း လို႔ရ ပါတယ္။ အခု ထိေတာ့ ဆိုးဆိုး ရြားရြား ဆိုးက်ိဳး မရွိ ေသးပါဘူး။ ဆိုးက်ိဳး ေတာ္ေတာ္ ေလး နည္း ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ ထိုးသင္ တာလဲ။
သား အိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ေရာဂါ ဆိုတာက အမ်ိဳး သမီး ေတြမွာ အျဖစ္ အမ်ားဆံုး ေရာဂါ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ပါ။ ဒီကင္ဆာ က အျဖစ္ မ်ားရံု တင္မက၊ အေတာ္ ေလးလည္း ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ့ အတြက္ေရာ၊ ကင္ဆာ ေတြထဲမွာ ကာကြယ္ ေဆးထိုး ျပီး ကာကြယ္ လို႔ရ ေနတဲ့ ကင္ဆာ ျဖစ္ေန တဲ့အတြက္ ေၾကာင့္လည္း ဒီလို မ်ိဳး ကင္ဆာ အတြက္ေတာ့ အသက္ မဆံုးရွံဳး ေစခ်င္ တဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ပါ။ အလံုးစံု ကာကြယ္ မေပး ႏို္င္ေပမယ့္လည္း ၇၀ ရာခိုင္ႏွဳန္း ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ ေလးေတာ့ မ်ားတဲ့ပမာဏ ပါ။ ဒါေပမယ့္ လည္း ေဆးရဲ႕ေစ်းႏွဳန္း အေန နဲ႔ကေတာ့ အရမ္း ေစ်းမ ၾကီးေပမယ့္ ဆင္းရဲ သားလက္ လုပ္လက္စား ေတြမတတ္ႏိုင္ ေလာက္ေသး တဲ့ႏွုန္း ျဖစ္ေန ပါေသး တယ္။

ေဒါက္တာ သူရိန္ လွိဳင္၀င္း