ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈမ်ား မရႇိေၾကာင္း ဘီဘီစီႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းမႈတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျငင္းဆို

ေျမာက္အိုင္ယာလန္ Belfast ၿမိဳ႕ရႇိ Wellington College တြင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား မ်ားႏႇင့္ ေတြ႕ ဆံုစဥ္ (Photo-AFP)

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ အလည္အပတ္ ေရာက္ရႇိေနေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္မ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈမ်ား မရႇိေၾကာင္း ဘီဘီစီႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္း မႈတြင္ ျငင္းဆို ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ေမးျမန္းမႈတြင္ ဘီဘီစီမႇ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ လူနည္းစု မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား ပစ္မႇတ္ထား တိုက္ခိုက္ေနသည့္ အသြင္ ရႇိေနသည့္အေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျမင္ကို ေမးျမန္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

''ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြက လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာ အေနနဲ႔ နားလည္ေပးဖို႔လိုတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ေၾကာက္႐ြံ႕ထိတ္လန့္ မႈေတြဟာ မြတ္စလင္ အသိုင္းအ၀ုိင္း ၾကားထဲမႇာပဲ ရႇိေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတြမႇာလည္း စိုးရိမ္မႈေတြ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ ရႇိေနပါတယ္'' ဟု ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရႇင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့ေသာ လပိုင္းအတြင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏႇံ႕အျပားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡ မ်ားသည္ ေၾကာက္႐ြံ႕ စိုးရိမ္ မႈမ်ားကို အေျခခံကာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုကဲ့သို႔ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ မ်ား ျဖစ္ေပၚရန္ ဖန္တီးမႈကို သူမအေနျဖင့္ ႐ႈံ႕ခ်ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

''ဗုဒၶဘာသာ အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ မြတ္စလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းၾကားမႇာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ေၾကာက္႐ြံ႕မႈေတြ ကေန အသိုင္းအ၀ိုင္း ႏႇစ္ခုၾကား တင္းမာမႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ စစ္မႇန္တဲ့ ေျပာင္းလဲ မႈကို လိုအပ္ေနပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ ျပည္သူေတြ အေနနဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကရက္တစ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုဆီ ေလွ်ာက္လႇမ္းေနတယ္ ဆိုတာကို ယံုၾကည္ဖို႔ လိုပါတယ္'' ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာ့လူ႕ အဖြဲ႕အစည္းသည္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း ကဲ့သို႔ပင္ မြတ္စလင္ အစြန္းေရာက္မ်ား၏ အင္အားႀကီးမား လာမႈကို စိုးရိမ္မိေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားရန္ တင္းမာမႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ သည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ယံုၾကည္ေၾကာင္းလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားႏႇင့္ ပတ္သက္၍ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ (Human Rights Watch)၏ ဧၿပီလ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားႏႇင့္ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕မ်ားမႇ လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စြဲေဖာ္ျပထားသည္။ အဆိုပါ ပဋိပကၡမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္ ၉၆၉ လႈပ္ရႇားမႈႏႇင့္ ဆက္ႏႊယ္သည္ဟု စြပ္စြဲမႈမ်ားအေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ''ကြၽန္မအေနနဲ႔ အမုန္းတရားနဲ႔ အစြန္းေရာက္မႈ အေျခခံတဲ့ လႈပ္ရႇားမႈ မႇန္သမွ်ကို ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမႇာ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ကြၽန္မရဲ႕ အျမင္ကို ေမးေနမယ့္အစား အစိုးရရဲ႕ မူ၀ါဒ ဘယ္လိုရႇိသလဲ ဆိုတာကို ေမးသင့္ပါတယ္'' ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၉၆၉ လႈပ္ရႇားမႈတြင္ အဓိက ပါ၀င္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦး၀ီရသူအား အေရးယူသင့္ မယူသင့္သည္ အစိုးရႏႇင့္သာ သက္ဆိုင္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က ပဋိပကၡမ်ား ၿပီးခ်ိန္တြင္ မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္မ်ားအား သီးသန္႔ခြဲျခား၍ ဒုကၡသည္ စခန္း မ်ားတြင္ ဆက္လက္ ထားရႇိသည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္ကိုလည္း ျငင္းဆိုခဲ့သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လက္ရႇိတြင္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရႇိေနၿပီး ၾကာသပေတးေန႔ ေန႔လည္ ပိုင္းက အိုင္ယာလန္ ခြဲထြက္သူပုန္မ်ားႏႇင့္ ၿဗိတိသွ် တပ္မေတာ္အၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ ပံုကို ေလ့လာရန္ ေျမာက္အိုင္ယာလန္သို႔လည္း သြားေရာက္ခဲ့သည္။

Ref: BBC,The Guardian

Eleven